Sinds eind vorig jaar schrijft de Europese Denktank LEAP/E2020 over de aanstaande verergering van de wereldwijde systeemcrisis en het ontploffen van het huidige financiële systeem in de herfst van 2011. In de juni editie van het Global Europe Anticipation Bulletin vaardigt de denktank een laatste waarschuwing uit voor deze explosieve schok, die tussen juli en januari 2012 $ 15 biljoen aan financiële spookbezittingen -inclusief overheidsschulden- zal wegvagen.
Ruim een jaar lang slaagde het Westen erin om met behulp van wagonladingen nieuw geld de failliete staat van het financiële systeem te verbergen. De duizenden miljarden die in het wankelende systeem werden gepompt zijn echter op. De belangrijke spelers van de financiële wereld wacht in de herfst een schok die de grond onder hun voeten letterlijk zal wegslaan: het fundament van het wereldwijde systeem, de Amerikaanse staatsobligatie, zal dan namelijk een enorme duikvlucht nemen.
De ontsteking van deze financiële bom bevindt zich in Europa. De schuldencrisis in de eurozone zal overslaan naar de Verenigde Staten. Daarnaast krijgt Europa al in 2012 te maken met het instorten van de vastgoedmarkt. Toch ziet de Denktank de toekomst van de eurozone een stuk minder somber in dan die van de VS, Groot Brittannië en Japan, en wordt gesteld dat 'Euroland' een stuk beter is voorbereid op de aanstormende nieuwe en dramatische fase van de wereldwijde systeemcrisis.
Misrekening Wall Street en Londen
De financiële centra Wall Street en Londen hebben volgens LEAP/E2020 anderhalf jaar lang tevergeefs geprobeerd om het zwaartepunt van de financiële crisis te verleggen naar de eurozone. De koers van de euro is gestegen; die van de dollar bevindt zich juist in een neerwaartse spiraal. Iedere belegger die gegokt heeft op het instorten van de eurozone heeft daarom tot nu toe een hoop geld verloren. Het Amerikaans-Britse 'bombardement' dat bedoeld was om de eurozone de nek te breken heeft drie effecten gehad, waarvan de laatste twee door Wall Street en 'the City' totaal niet werden verwacht:
1. Tussen december 2009 en mei 2010 bleek de Europese valuta eenheid allerminst onkwetsbaar, en ontstond er twijfel of de euro nu wel zo'n goed alternatief voor de dollar was.
2. Tussen juni 2010 en maart 2011 namen de Euroland leiders in sneltreinvaart een aantal maatregelen om de valuta eenheid te beschermen en te versterken, maatregelen die volgens de Denktank al jaren geleden genomen hadden moeten worden. Deze maatregelen bliezen de Europese integratie nieuw leven in. De versterkte Europese eenheid zorgde voor vertrouwen en steun van de BRICS landen, met aan het hoofd China, die na aanvankelijk te hebben geaarzeld concludeerden dat de Europeanen de problemen serieus aanpakten, waardoor de euro in hun ogen een essentieel middel werd om te ontsnappen aan de 'dollarwereld'.
3. Tussen april 2011 en september 2011 probeert de eurozone de 'onschendbare' private investeerders 'vrijwillig' te laten bijdragen aan het oplossen van de Griekse crisis door hen onder andere akkoord te laten gaan met een langere terugbetalingstermijn. Nederland is één van de landen die eist dat banken en verzekeringsmaatschappijen een substantieel aandeel hierin nemen.
Eurobligaties, onhoudbare schuldenlast VS
Volgens de Denktank zal de lancering van 'eurobligaties' in 2012 ervoor zorgen dat de eurolanden hun staatsschulden gaan delen (met andere woorden: een permanente stroom van miljarden euro's van Noord Europa -dus ook Nederland- naar Zuid Europa - X.). Ook zal er onvermijdelijke politieke druk worden uitgeoefend om de private partijen een groter aandeel te doen nemen in het herstructureren van de schulden van de Zuid Europese landen.
Tegelijkertijd zal definitief duidelijk worden dat de schuldenlast van de VS, Groot Brittannië en Japan onhoudbaar is, zozeer dat de toonaangevende beoordelingsbureaus nu al zinspelen op het afwaarderen van de financiële status van Amerika en het Verenigd Koninkrijk. Een paar maanden geleden zou dit nog ondenkbaar zijn geweest.
Overigens hebben deze beoordelingsbureaus nog niet één belangrijke ontwikkeling weten te voorzien - noch de subprime hypothekencrisis, noch de wereldwijde financiële crisis, noch de Griekse crisis, noch de Arabische 'lente'. Zo voorzagen ze eveneens niet dat de doelbewust opgeklopte hysterie over de Griekse schuldencrisis als een boemerang zou terugkeren en de nog veel ernstigere schuldenproblematiek van de VS in de schijnwerpers zou plaatsen. De omvang van de Griekse schuldenlast (€ 300 miljard) en de Amerikaanse ($ 15 biljoen) onderstreept volgens de Denktank hoe 'belachelijk' het enorme verschil in problematiek is, en waarom straks, als de VS aan de beurt is, niemand meer aandacht zal hebben voor Griekenland.*
Illusie economische herstel is voorbij
Voor alle partijen geldt dat de illusie van een wereldwijd economisch herstel in ieder geval voorbij is. De VS valt terug in een recessie, voor zover ze daar ooit zijn uitgekomen. De groei in Europa, China en India vertraagt, reden voor grote bedrijven om zoveel mogelijke cash op te sparen, aangezien zij niet net als in 2008 en 2009 afhankelijk willen zijn van imploderende banken. Ook de beurzen geven duidelijk aan dat het 'feest' voorbij is. (1)
* De Denktank is naar mijn mening (veel) te optimistisch. Het probleem van de eurozone geldt al lang niet meer enkel Griekenland, maar ook Ierland, Portugal, Spanje, Italië en België. Afgelopen week schreven we in een artikel dat de Duitse FDP heeft verklaard dat 12 van de 16 eurolanden op de rand van het staatsbankroet staan. Dit maakt de problematiek in Europa naar mijn mening minstens zo groot als in de VS, Groot Brittannië en Japan, al hoop ik natuurlijk dat de Denktank gelijk krijgt en de klap hier inderdaad minder hard zal aankomen.