Schuldkwijtschelding kost België miljarden
Veel reactie op uitspraken gouverneur Nationale Bank
vrijdag 16 november 2012, 03u00
John Kolesidis/reuters
BRUSSEL - ‘Politiek niet te verkopen.' Dat is de korte samenvatting van de reacties op de uitspraak van Luc Coene dat de Griekse staatsschuld uiteindelijk voor een deel zal worden kwijtgescholden.
Flink wat aandacht gisteren voor de uitspraken van Luc Coene over een mogelijke kwijtschelding van de schulden die Griekenland heeft uitstaan bij andere Europese lidstaten (DS 15 november) . Zowel in binnen- als buitenland viel het op dat de gouverneur van de Nationale Bank van België zich op dezelfde lijn plaatst als het IMF, maar frontaal ingaat tegen het Duitse standpunt. Berlijn wil immers niet weten van zo'n scenario. Waarom niet? Is een kwijtschelding misschien een slecht idee of onhaalbaar?
De uitspraak van Coene kan onder Belgische economische waarnemers op bijval rekenen. ‘Hij heeft gezond verstand', zegt professor Paul De Grauwe. ‘Elke econoom die de situatie volgt, weet dat de Grieken hun schuld nog maar gedeeltelijk kunnen terugbetalen. Ondertussen groeit de sociale onvrede en rukt extreem-rechts op. Een schuldkwijtschelding moet er komen en wel nu.'
Eenzelfde geluid bij Johan Van Overtveldt, hoofdredacteur van Trends. Hij spreekt in zijn blog van ‘moedige uitspraken'. Door te pleiten voor een verdere Griekse schuldkwijtschelding ziet Coene volgens Van Overtveldt ‘de realiteit onder ogen'.
Volgens Gert Peersman, hoogleraar aan de UGent, die Coene interviewde toen hij de bewuste uitspraak deed, is die realiteit dat de Grieken zich nu al ‘kapot aan het besparen zijn'.
‘En toch kunnen ze niet vasthouden aan het begrotingspad om tegen 2020 een schuldgraad van 120 procent van het bruto binnenlands product te hebben. Op zo'n moment is een schuldkwijtschelding wenselijk', aldus Peersman.
Hij erkent wel, net zoals Geert Noels, dat een kwijtschelding het risico meebrengt dat Athene er opnieuw de kantjes zal afrijden en de schuld zal laten aandikken. Ook kan een Griekse schuldverlichting volgens Van Overtveldt als onrechtvaardig beschouwd worden in andere crisislanden. Hij vraagt zich af waarom Ierland en Portugal ‘zouden blijven zwoegen onder loodzware saneringsverplichtingen als voor andere binnen de eurozone de kaart van schuldkwijtschelding wel getrokken kan worden'?
Volgens De Grauwe is die vrees ongegrond. ‘Geen enkele lidstaat wil de Griekse toer opgaan en als wanbetaler gebrandmerkt worden.'
Haalbaar?
Tussen droom en daad staan wetten en praktische bezwaren in de weg, wist de schrijver Willem Elsschot. En voor een mogelijke schuldkwijtschelding is dat niet anders.
De Duitse minister van Financiën, Wolfgang Schäuble, merkte eerder al op dat zoiets ‘wettelijk niet mogelijk is'. Maar dat argument maakt weinig indruk. De aanpak van de eurocrisis leest als een aaneenschakeling van onorthodoxe ingrepen en niemand twijfelt eraan dat een schuldverlichting geregeld kan worden als de politieke wil er is.
Maar laat een gebrek aan politieke wil net het praktische bezwaar zijn. Veel Europese regeringen, waaronder de Belgische, kampen zelf met crisis en schulden. Nu een dure geste doen naar de Grieken terwijl de eigen burgers gevraagd wordt extra inspanningen te leveren, is volgens Peersman ‘politiek niet te verkopen'.
‘Een Griekse kwijtschelding zou België miljarden kosten', zegt Noels. ‘De totale Griekse noodhulp beloopt zo'n 400 miljard euro. Het Belgische aandeel daarin bedraagt ongeveer 5 procent. Stel dat de helft wordt kwijtgescholden, dan kom je uit op 10 miljard euro die ons land verliest.'
Aangezien de Duitsers het gros van de Griekse noodhulp dragen, loopt de factuur voor Berlijn veel hoger op. Een Griekse schuldverlichting zou de kansen van bondskanselier Angela Merkel bij de federale verkiezingen in september volgend jaar enorm hypothekeren.
Niemand verwacht dan ook dat de woorden van Coene veel verschil zullen maken. Griekenland zal misschien een korting op de rente krijgen en uitstel van terugbetaling, maar geen gedeeltelijke kwijtschelding van de schulden, denkt Peersman.
Uitstel dus, geen afstel, vreest ook De Grauwe: ‘De Duitsers willen dat de Grieken verder boeten voor hun zonden. Maar voor elke domme debiteur is er een domme crediteur. We kunnen lang moraliseren over de Griekse crisis, maar een schuldkwijtschelding is onvermijdelijk.'