Belgische economie krimpt mogelijk met 8 procent door coronaschok, begrotingstekort van 7,5 procent
Recessie in tweede kwartaal
MVDB WDW TT 08 april 2020 16u13 Bron: Belga
Het reëel bruto binnenlands product (bbp) in België, een goeie graadmeter voor de economie, zou in 2020 met 8 procent kunnen krimpen als gevolg van de coronacrisis. Dat blijkt uit een analyse van de Nationale Bank en het Federaal Planbureau. In het eerste kwartaal zou de daling rond de 4 procent liggen, in het tweede zelfs rond de 15 procent. De impact van de coronaschok op de overheidsfinanciën zou het begrotingstekort doen oplopen tot 7,5 procent van het bbp (1,8 procent in 2019). De schuldgraad, die in 2019 voor het eerst in acht jaar onder de symbolische grens van 100 procent van het bbp zakte, ramen de Nationale Bank en het Federaal Planbureau dit jaar op 115 procent.
Voor hun analyse gingen beide instellingen uit van een scenario waarbij de beperkende maatregelen van de nationale veiligheidsraad in totaal zeven weken aanhouden en de toegevoegde waarde van de privésector met een derde achteruitgaat. Daarna volgt volgens het model een periode van geleidelijk herstel over negen maanden, waarna de economische activiteit zich opnieuw op het groeitraject van vóór de crisis bevindt, zij het 2 procentpunt lager.
Terwijl de Nationale Bank zonder de coronacrisis nog uitging van een economische groei van 1,2 procent in 2020, mogen we ons volgens het model nu dus verwachten aan een krimp van 8 procent. Tijdens het eerste kwartaal zou het bbp met 4 procent dalen en tijdens het tweede kwartaal zelf met 15 procent, waardoor ons land dus in een recessie terecht zou komen. Daarna volgt in de tweede helft van het jaar wel een “krachtig herstel”, zo blijkt uit de analyse. Dat zou ook volgend jaar aanhouden, met een bbp-groei van 8,6 procent tot gevolg.
Ten opzichte van een scenario zonder de coronacrisis, zou het gecumuleerd bbp-verlies eind juni 2020 op bijna 30 miljard euro uitkomen, eind december op 45 miljard euro en eind 2021 op bijna 60 miljard euro.
Schok
Volgens Philippe Donnay van het Federaal Planbureau heeft het coronavirus geleid tot een “brutale schok met een nooit geziene omvang”, waarbij 40 procent van werknemers in de privésector tijdelijk werkloos is. Op enkele weken tijd vroegen al ruim 1,2 miljoen werknemers tijdelijke werkloosheid aan en hebben meer dan 300.000 zelfstandigen hun activiteit moeten stopzetten.
Dankzij onder meer de regeling rond tijdelijke werkloosheid en andere maatregelen die de overheid heeft genomen, blijft de impact op het reëel beschikbaar inkomen van de gezinnen echter relatief beperkt, benadrukt Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank. “Het gaat om een daling met 1,5 procent”, zegt hij. “Maar we denken dat de privéconsumptie wel veel meer zal dalen dan het beschikbare inkomen.” Dat komt omdat mensen door de beperkende maatregelen van de nationale veiligheidsraad minder mogelijkheden hebben om hun geld uit te geven.
“Dat verplichte sparen is heel eigenaardig. Normaal zien we in een crisis dat het spaargeld daalt om de consumptie uit te vlakken”, aldus Wunsch. “Wij denken dat als de consumptie weer vrij wordt, dat mensen een deel van het spaargeld weer zullen gebruiken, en dat dat de economie zal ondersteunen.”
Faillissementen
Wat de bedrijven betreft, zou het bruto-exploitatieoverschot ten opzichte van 2019 met 40 procent dalen. Zowel Wunsch als Donnay verwacht ook een reeks faillissementen met structureel jobverlies. “Maar die hopen we te beperken met maatregelen rond solvabiliteit”, aldus Donnay. Wunsch benadrukt het nu aan de Risk Management Group is om op te volgen hoe groot de impact zal zijn en wat eraan gedaan kan worden.
De Nationale Bank en het Federaal Planbureau benadrukken overigens dat er rond hun analyse grote onzekerheid bestaat. “Er bestaan tal van risico’s die tot nog minder gunstige situaties kunnen leiden”, luidt het, zoals een strengere maatregelen of een langere duur ervan, groter productieverlies en veel faillissementen. “Omgekeerd zou een snellere terugkeer naar een normale situatie leiden tot een minder ernstige crisis.” Wunsch hamert er ook op dat het om een technische analyse gaat op basis van hypotheses. “Dit is geen signaal van wat de regering zou kunnen beslissen”, zegt hij.
Economische schok
Volgens de OESO, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, laten de indicatoren voor productie, consumptie en vertrouwen in maart overigens de sterkste dalingen ooit zien in de meeste grote economieën, zoals de eurozone en de Verenigde Staten.
De OESO spreekt van een aanzienlijke economische schok in de grote economieën door de virusuitbraak en de maatregelen in veel landen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Er is grote onzekerheid over hoelang die quarantainemaatregelen zullen aanhouden. Het is dus moeilijk te voorspellen wat de uiteindelijke gevolgen van de crisis voor de wereldeconomie zullen zijn.
De organisatie meldde eerder al dat de crisis voor zware economische ontwrichting zorgt, maar dat maatregelen om de uitbraak te beteugelen noodzakelijk zijn. Veel economieën zullen in een recessie belanden, denkt de OESO.