'Nog even geen aandelen bijkopen'
‘Er zijn nog onvoldoende potten gebroken om volledig naar cash te vluchten maar ik raad aan toch nog even geen aandelen bij te kopen. De kans op nog meer correctie is reëel’, zegt Kris Temmerman, hoofd Asset Management van het beurshuis Leleux. Maar voor een crisis zoals de voorbije jaren heeft hij geen schrik. ‘Ze zullen het deze keer zover niet laten komen.’
(tijd) - ‘Wij wachten op een teken dat de Europese overheden er alles willen aan doen om de zaak niet te laten ontsporen. Als ze dat teken geven, zijn we terug in het eerste kwartaal van 2009, toen de Fed daadkrachtig uit de hoek kwam.' (wat volgde was een maandenlange beursklim van 70 procent.)
De chaos op Wall Street gisteravond, waarbij de Dow Jones door een fout order even 9 procent zakte, is alleszins niet goed voor het beurssentiment. ‘Eens er mensen schrik gehad hebben, kan het wat duren eer het vertrouwen terug is. En je mag niet vergeten dat naast de Griekse crisis, de Chinezen de lokale economie proberen af te koelen en dat heel wat beleggers na een lange hausse, zaten te wachten op een excuus om winst te nemen.'
Over Griekenland:
‘Hoe mijn bedrijf failliet is gegaan? Eerst heel traag en dan plots ineens’, hoorde ik eens iemand zeggen. ‘Dat is exact wat er met Griekenland aan het gebeuren is.’
‘Griekenland is niet gered. De lening van de eurolanden en het IMF (110 miljard euro) zijn een grote pleister op een grote wonde. Griekenland zit met 300 miljard euro schuld en die stijgt met de dag als gevolg van de rentesneeuwbal.’
‘Griekenland is nu gedekt voor 2 à 3 jaar maar als er structureel niets verandert, is het daarna weer prijs. Het begrotingsdeficit bedraagt 14 procent. Dat moet naar een overschot evolueren maar de economie draait vierkant (onder andere omdat de looncompetitiviteit de voorbije jaren verzwakt is) dus dat is onbegonnen werk. Het besparingsplan is nog maar net goedgekeurd en er zijn al drie doden gevallen.’
‘Een schuldherschikking van Griekenland is onvermijdbaar. Dat kan binnen zes maanden zijn of binnen een jaar. Ik weet het niet.'
Over Portugal en Spanje:
‘Griekenland is het extreme geval maar de financiële markten hebben andere landen in het vizier genomen en hebben zo een impact op de reële economie. De rente in landen als Portugal en Spanje stijgt namelijk. We komen in een fase van ‘self fulfilling prophecy’. Als de rente te veel stijgt, wordt het moeilijk voor die landen om hun schulden te herfinancieren.’
‘Maar eigenlijk is het met Portugal zo erg nog niet gesteld. Het is niet goed maar ook niet zo slecht.’
De markten viseren nu die landen met de grootste begrotingstekorten, namelijk Griekenland, Spanje (>10%) en Portugal (8 à 9%). Een hoog deficit betekent dat de schuldgraad van het land snel oploopt maar in Spanje en Portugal zal die eind dit jaar nog ruim onder 100 procent liggen. Bovendien is de belastingsgraad in Spanje om en bij de 35 procent (tegenover 45 procent in België bijvoorbeeld) en is er nog wat ruimte om de staatsinkomsten op te trekken.
Schrik voor Italië:
Temmerman heeft eigenlijk meer schrik voor Italië. ‘Dat is een atoombom’, zegt hij. ‘Italië is met 1.500 miljard euro de grootste schuldenaar in de eurozone. Dat is vijf keer meer dan de Griekse schuldpositie'
‘Italië, met een schuldgraad van 110 procent, kan een serieus probleem worden, als het losbarst. Maar positief is dat het begrotingstekort maar 5 procent bedraagt en dat er al een besparingsprogramma op poten staat.’
Over België:
‘Er zijn ergere landen. België heeft het voordeel dat het een open economie is en dat het meer dan andere landen zal profiteren van een herstel van de europese economie. Maar België moet uitkijken en niet op zijn lauweren rusten.
Het einde van de euro?
‘Goh, een eurozone met zes landen is ook een eurozone.’ Temmerman sluit niet uit dat Griekenland op termijn de euro opgeeft. ‘In combinatie met een schuldherschikking. Met een devaluatie kan de Griekse export dan weer aantrekken.’
‘De gemakkelijke fase voor de euro is voorbij. De euro is voor elke lidstaat een vreemde munt waarover ze geen controle heeft. Als de pijn politiek niet meer draagbaar is, zullen landen eruit stappen.
‘Voor de kernlanden is de zwakke euro momenteel een zegen voor de export. Het is geen probleem zolang we geen geïmporteerde inflatie krijgen. Ik denk dat het effect op de Europese economie, die herstelt, per saldo positief zal zijn. De economie van Griekenland en Portugal is namelijk verwaarloosbaar.’
Vrees voor financiele crisis 2.0?
‘Ze zullen het deze keer niet zover laten komen. Ze hebben hun lesje wel geleerd. De weg van de minste weerstand is het rechtstreeks ingrijpen van de ECB op de obligatiemarkt.
Hoe kan de spiraal gestopt worden?
‘Zoals ik net zei. Als de ECB rechtstreeks staatobligaties op de markt gaat inkopen, zijn de problemen grotendeels weg, op voorwaarde dat de begrotingen opgekuist worden. Dan zou de rust moeten terugkeren. Het is bijna de enige mogelijkheid om de markten te kalmeren maar die beslissing gaat de ECB niet zomaar nemen. Een andere mogelijkheid is dat de ECB als eerste stap beslist alle overheidspapier (en niet alleen het Griekse) van eender welke rating te aanvaarden als onderpand.
Jan De Schamphelaere