Defensie-expert Colijn over westerse wapens in Oekraïne (en het gebruik ervan)
12 juli 2022 12:13 Laatste update: een uur geleden
Defensie-expert Ko Colijn voorziet Nederlanders al 48 jaar van uitleg bij gewapende conflicten. Voor NU.nl volgt hij de strijd in Oekraïne en geeft hij antwoord op onze (en jullie) vragen. Deze keer: hoe is het met de wapens die door het Westen aan Oekraïne zijn geleverd?
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft vorige week donderdag gezegd dat zijn land eindelijk profijt begint te krijgen van de beloofde westerse wapenleveranties. Dat zou blijken uit enige vooruitgang van zijn leger in het zuiden, bij de steden Kherson en Zaporizhzhia.
Dit ondanks de Russische vooruitgang in het oosten, met name in Luhansk, waar een soort pyrrusoverwinning behaald zou zijn: eentje die moeizaam tot stand kwam en die Russische gevechtskracht wegtrok uit het zuiden.
Afgelopen zondag meldde het Institute for the Study of War (ISW), waar de meeste Nederlandse 'deskundigen' hun wijsheid vandaan plukken, dat de Russische president Vladimir Poetin ook de regio Kharkiv in het vizier heeft - of misschien zelfs meer. Het zou, hoe dan ook, meer verwoesten dan veroveren betekenen.
Waar of niet waar, de opmerking van Zelensky bewijst in elk geval dat de eerste westerse kanonnen arriveren, ondanks Russische pogingen om ze tegen te houden. Die hebben overigens nog niet eens het grote bereik dat de Oekraïners eigenlijk verlangen.
Sergei Kuzan, de directeur van het Ukrainian Security and Cooperation Center in Kyiv, zei dat hij de aanwezigheid van de 155 mm-houwitserkanonnen en de eerste HIMARS-raketwerpers begint te merken. Ook zijn volgens hem al twintig Russische wapenopslagplaatsen verwoest met precisiebeschietingen.
Het is een vreemde toestand, want zowel de Russen als de Oekraïners claimen dus winst.
VS levert nog niet het onderste uit de kan
De Amerikanen lijken zich in ieder geval niet al te ongerust te maken. In het nieuwe militaire steunpakket van 400 miljoen dollar (399 miljoen euro), dat president Joe Biden vorige week beschikbaar stelde, zitten 'maar' duizend precisiegranaten voor de 126 155 mm-houwitsers die de VS heeft toegezegd. Oekraïne heeft om 36.000 granaten gevraagd en verschiet er nu wel 6.000 per dag, dus die 1.000 erbij lijken een schijntje.
Zo ook de HIMARS-raketwerper, waarvan er nu twaalf aan het front in het Donetsbekken staan opgesteld, maar waarvan Oekraïne er tientallen wil hebben. Het liefst met een langere dracht, om doelen in Rusland zelf te kunnen raken.
Allemaal niet zo nodig, vindt de Amerikaanse legerstafchef James McConville, want die dingen zijn zó precies, dat bijna elk schot raak is. Je hoeft ze dus niet een-op-een te matchen met de wel twaalfduizend afgevuurde Russische granaten per dag, die vaak hun doel missen.
Wat dat grotere bereik betreft: McConville zegt dat soort wapens pas in 2023 te willen gaan gebruiken in het Amerikaanse leger zelf. Dus voorlopig lijkt van versnelde levering aan Oekraïne al helemaal geen sprake.
Wat de VS precies toegezegd heeft per 1 juli is te lezen op een factsheet van het Pentagon.
Geheimzinnige aanvallen in Rusland
Wat in het geheim aan Oekraïne wordt geleverd, weten we helaas (maar begrijpelijkerwijs) niet. Het zou me niet verbazen als we nooit horen wat er achter de geheimzinnige aanvallen net over de grens (dus in Rusland zelf) zit.
Worden die uitgevoerd door zogenaamde vrijwilligers of door oudere special forces, actief als 'instructeurs' in de buurt van het slagveld? Amerikaanse Republikeinse senatoren zijn daar wel voor, maar Biden vindt het te riskant en wil er officieel niet aan.
Oekraïneoorlog is per saldo een dure grap voor Poetin
Intussen kan Poetin zijn knopen tellen. In ruil voor een kwart van Oekraïne heeft hij voor elkaar gekregen dat Finland en Zweden lid worden van de NAVO. Ook is zijn land nog meer ingesloten is dan vroeger. Hij staat te boek als graandief en ziekenhuisvernietiger. De Oostzee is een NAVO-binnenzee geworden en de Russische exclave Kaliningrad is meer dan ooit geïsoleerd. We doen in de NAVO alsof Kaliningrad een gevaarlijke voorpost van Rusland is, maar daar zal men in Brussel en Moskou anders over denken.
En dan de militaire uitgaven. De Financial Times (een krant die ook in het Kremlin wordt gelezen) vroeg zich eerder deze maand al af of alle extra defensiebudgetten in het Westen wel zinvol zijn. Niet alleen blijkt het Russische leger matig of zelfs beroerd te opereren, Poetin melkt elke dag die de oorlog langer duurt zijn economie verder leeg.
In dezelfde week schreef het blad Foreign Affairs dat 29 Europese landen sinds de start van de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari samen 209 miljard dollar aan extra defensie-uitgaven hebben gepland. Daar komen nog tientallen miljarden Noord-Amerikaanse dollars bij. Alleen al het Europese 'extra' is ruim driemaal het totale Russische defensiebudget.
Daar kan Poetin niet blij mee zijn. Hoe kritiekloos al die westerse geldsmijterij ook wordt gepleegd, de Russische leider kan het op de winst-en-verliesrekening bij de 'schuldenlast' van zijn speciale militaire operatie noteren.
Door: Ko Colijn