Accountant piramidefonds geschorst
De accountant die diverse controleopdrachten heeft verricht voor het frauduleuze beleggingsfonds Centurion is door de tuchtrechter voor drie maanden uit zijn beroep gezet. Zijn assistent krijgt een waarschuwing. Dat blijkt uit een uitspraak van de Accountantskamer van afgelopen vrijdag.
De tuchtrechter heeft vastgesteld dat Wim van der Rijt, een registeraccountant bij het Nijmeegse kantoor VWG Nijhof, een aantal basisbeginselen van het accountantsvak, zoals integriteit en zorgvuldigheid, herhaaldelijk heeft geschonden. Wat hem bovendien wordt aangerekend is dat hij tijdens de zitting geen enkel inzicht heeft getoond in de aard en ernst van zijn tekortschieten.
Een schorsing is de zwaarste straf die de Accountantskamer kan opleggen. Zijn assistent Bart van Mullem krijgt een veel mildere straf omdat hij niet eindverantwoordelijk was.
Op het verkeerde been
De klacht tegen de beide accountants is ingediend door de curator van het failliete beleggingsfonds en de Stichting Beleggersbelangen Centurion. De kern van de klacht luidt dat de accountantsverklaringen en 'assurance-rapporten', die de accountants hebben verstrekt, de beleggers op het verkeerde been hebben gezet. De Accountantskamer gaat daar in zijn uitspraak voor een flink deel in mee.
De drie kopstukken achter het inmiddels failliete beleggingsfonds zijn vorig jaar door de rechtbank Almelo veroordeeld tot jarenlange onvoorwaardelijke celstraffen. Zij hebben beleggers in de periode 2009 tot 2014 overgehaald om € 33 mln te steken in een ontwikkelingsproject voor vakantievilla's in Costa Rica.
Piramidespel
Het Openbaar Ministerie heeft het beleggingsfonds betiteld als een piramidespel. Beleggers kregen aanvankelijk geld uitgekeerd op de door hen verstrekte obligatieleningen, maar dat geld was afkomstig van weer nieuwe leningen. Het geld van de beleggers bleek bij het faillissement in 2014 grotendeels verdwenen. De oprichters van het fonds betaalden er allerlei privé-uitgaven van.
Volgens advocaat Jan Willem van der Velden, die de belangen van de claimstichting behartigt, is het opvallend dat de gedupeerde beleggers afkomstig zijn uit alle lagen van de samenleving. 'Van de krullenjongen tot de hoogleraar. Het fonds was professioneel opgezet. Veel mensen hebben vertrouwen ontleend aan het accountantskantoor dat van alles controleerde.'
Nooit een jaarrekening gecontroleerd
Het fonds stelde in informatiemateriaal en op zijn website beleggers gerust dat de accountants van VWGNijhof de jaarrekening controleerden. Uiteindelijk hebben Van der Rijt en Van Mullem nooit een jaarrekening gecontroleerd. Dat was ook niet mogelijk omdat Centurion niet over een deugdelijke boekhouding beschikte.
De accountants hebben wel een reeks van controleverklaringen en 'assurance-rapporten' afgegeven over de investeringsbeloften en de aflossing van de leningen. Maar ook die verklaringen voldeden niet aan de eisen die daarvoor gelden, constateert de Accountantskamer. Zo wordt in het assurance-rapport over de belegde gelden niet duidelijk gemaakt dat met de term 'waarde van de grond' slechts de aankoopprijs van de grond wordt bedoeld. Dat Van der Rijt wel wist dat er van alles niet deugde aan het project en de interne organisatie van het fonds blijkt uit een managementletter die hij aan de directie heeft verstrekt.
Schadevergoeding
De Accountantskamer vindt dat de accountants niet hadden moeten toestaan dat de directie van Centurion hun rapporten gebruikte om bij beleggers vertrouwen te wekken. Accountants moeten ervoor zorgen dat zij niet in verband worden gebracht met informatie die onjuist of misleidend is.
Advocaat Van der Velden is blij met de uitspraak. Die biedt een goede basis voor een rechtszaak voor schadevergoeding tegen het accountantskantoor.