Beperktedijkbewaking schreef op 10 juli 2021 00:58:
[...]
Tja, ik herinner me dat ik deze vorig jaar voorbij heb zien komen. Ze bieden een rekentool waarmee je de kans op besmetting kunt 'uitrekenen' voor bijvoorbeeld een professor als er een besmettelijke student in de collegezaal zit...
Ik heb het excelbestand toen zelfs gedownload en er even mee zitten spelen. Het ziet er indrukwekkend uit - typisch Amerikaans optimisme - maar ik geloof er niet zo in. Het is een mengsel van elementaire evenredigheden ("bij twee spreaders in de zaal is de kans op besmetting 2x zo groot al bij 1 spreader") en allerlei grove aannamen die voor mijn gevoel nogal ver van de realiteit af staan.
Het is ook al een jaar oud, van een delta-variant hadden ze nog toen nooit gehoord.
Wel zijn sommige van de door hen gebruikte onderliggende modellen interessant om wat verder naar te kijken. Het belangrijkste is een moderne versie van het zg. Wells-Riley model uit 1978 (dat ging over mazelen!):
onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/i..."Transmission of SARS-CoV-2 by inhalation of respiratory aerosol in the Skagit Valley Chorale superspreading event" (sep 2020).
Dit is een van de weinige artikelen waarin ze airborne transmission niet alleen kwalitatief - in woorden - of experimenteel/visueel beschrijven, maar er ook best aardige formuletjes voor geven. Toch hebben ze ook hier nogal drastische vereenvoudigingen en aannamen toegepast. Ik citeer:
(a) [iets rekenkundigs, niet essentieel], (b) there is no prior source of quanta in the space, (c) the latent period of the disease is longer than the time scale of the event, (d) the infectious respiratory aerosol quickly becomes evenly distributed throughout the room air, and (e) infectious quanta are removed by first-order processes reflecting the sum of ventilation, filtration, deposition, and airborne inactivation.
Met name aanname (d) is nogal dubieus. Als argument voeren ze aan dat de posities van de besmette koorleden achteraf 'breed verspreid' in de zaal bleken, maar dat vind ik nauwelijks een bewijs. In hun Supplemental Information noemen ze ook
convectie:
"The thermal conditions during the rehearsal would tend to promote relatively rapid mixing. In particular, we observe that the outdoor air temperature was quite cool (7 °C), which would have led to a tendency for the wall and ceiling surfaces to be cool. The metabolic heat release from occupants during the rehearsal is estimated to be about 60 persons x 80 W/person ~ 5 kW. The heat generated by distributed occupancy near floor level would combine with cooling at the walls and ceiling to promote effective mixing so as to generate relatively short mixing time scales."
Dat is een te grote stap ineens. Verticale luchtstroming door convectie vindt vooral bij de wanden plaats, denk aan 'koude trek' bij een raam of meestal langs de wanden geplaatste verwarmingselementen. Die lucht bij de wanden wordt aangevuld of weggevoerd door (turbulente) horizontale stromingen dwars door de zaal, vooral dicht bij de vloer. Turbulentie daar is sterk horizontaal gelaagd, dat heb ik op dit forum al vaak betoogd. Dus niks snelle directe mixing, er is een reële kans dat besmette uitgeademde lucht van een spreader een paar meter verder via de kortste (horizontale) weg direct in jouw longen terecht komt.
Verspreiding van het virus via aerosolen door de lucht is niet alleen een hobby van Maurice de Hond, er is goede fysische onderbouwing voor.