rationeel schreef op 4 januari 2020 18:06:
Met vreugdedansen vierden Iraakse betogers vrijdagochtend vroeg de dood van de Iraanse generaal Qassem Soleimani. In de hoofdstad Bagdad en oliestad Basra dansten ze op straat na de Amerikaanse moordaanslag op de man die zij zien als de poppenspeler achter het geweld tegen hun protesten.
Soleimani controleerde de Iran-getrouwe sjiitische milities die verantwoordelijk zijn voor het ontvoeren en doodschieten van betogers en degenen die hen steunden, en had tegelijkertijd grote invloed op de Iraakse regering die daar niet tegen optrad. Met als gevolg in drie maanden meer dan 500 doden en 15.000 gewonden.
De vreugde wordt volgens schattingen gedeeld door meer dan de helft van de Irakezen. Alleen niet openlijk, uit angst voor wraak van milities die op sociale media dreigen iedereen die de aanslag viert te vermoorden. Veel Irakezen steunen de protesten uit weerzin tegen de Iraanse invloed op de regering en alle aspecten van het leven – zoals dat Iran dezer dagen minder gas naar Zuid-Irak stuurt. Voor veel soennieten was Soleimani als aanvoerder van de Iraakse milities die tegen Islamitische Staat vochten er verantwoordelijk voor dat duizenden soennitische burgers uit wraak zijn vermoord.
Begrafenismars voor tweede man
Hoezeer de Irakezen de Iraanse inmenging en het geweld van de pro-Iraanse milities zat zijn, is ook af te lezen uit wat er níet gebeurt. Terwijl bij de aanslag ook Abu Mahdi al-Muhandis omkwam, de tweede man van de samenwerkende sjiitische milities (de Hashed al-Shabi) bleven grote sjiitische rouwbijeenkomsten uit. Wel is zijn officiële begrafenismars voor zaterdag aangekondigd vlak buiten de Groene Zone waar de Amerikaanse ambassade is gevestigd. De bestorming ervan door radicale militieleden woensdag was de directe aanleiding voor de Amerikaanse aanslag.
Wellicht willen pro-Iraanse sjiitische politici zo druk zetten op de spoedzitting van het Iraakse parlement in de zone. Dat buigt zich zaterdag over de aanslag in relatie tot het militaire akkoord tussen Irak en de VS. Dat akkoord bepaalt dat de Amerikanen in Irak Iraakse militairen trainen en tegen IS vechten – de aanslag op een Iraanse generaal past daar niet binnen. Pro-Iraanse groepen willen dat eindelijk alle Amerikaanse troepen Irak verlaten. Het parlement heeft zich daar tot op heden niet over willen uitspreken, maar dat zou na de aanslag veranderd kunnen zijn.
Run op goud en zilver, olieprijzen stijgen
De oplopende spanningen tussen Iran en de VS door een Amerikaanse drone-aanval in Irak is duidelijk merkbaar op de financiële markten. Beleggers nemen hun toevlucht tot relatief veilige investeringen als goud en zilver. De goudprijs steeg gisteren naar zijn hoogste punt in vier maanden tijd. Zilver werd 1,3 procent duurder en ook de Japanse yen, die doorgaans als veilige haven wordt beschouwd, was in trek.
Ook de olieprijzen zitten in de lift. Dat is slecht nieuws voor onder meer luchtvaartmaatschappijen. Dit was gisteren te merken op de beurzen in Europa. Air France-KLM, Lufthansa, easyJet en IAG (moederbedrijf van British Airways) verloren beurswaarde. Mogelijk gaan oliemaatschappijen de prijsstijging doorberekenen en zijn automobilisten binnenkort meer geld kwijt aan de pomp.
Amerikaanse olie was gisteren aan het begin van de avond ruim 1 procent duurder op 56,22 dollar per vat. Brentolie, de maatstaf voor olie uit onder meer het Midden-Oosten en de Noordzee, ging bijna 3 procent in prijs omhoog en werd verhandeld voor 68,21 dollar per vat.
Voor de meeste Irakezen overheerst de zorg dat zij het slachtoffer worden van een escalatie van het Amerikaans-Iraanse conflict. Zo riep militieleider Qais al-Khazali zijn pro-Iraanse militie Asaib Ahl al-Haq op zich klaar te maken voor de strijd tegen de Amerikanen. De populaire sjiitische geestelijke Moktada al-Sadr heeft twee van zijn milities gereactiveerd om ‘Irak te verdedigen’.
Veroordeeld in vrijdagpreek
De sjiitische geestelijk leider ayatollah Ali al-Sistani veroordeelde de aanslag in zijn vrijdagpreek en noemde de slachtoffers martelaren, maar riep tegelijkertijd alle partijen op ‘discipline’ te tonen. Een oproep die door veel Iraakse politici, onder wie president Barham Salih, gekopieerd is.
In Bagdad wordt gespeculeerd dat de aanslag bedoeld was om een couppoging van Soleimani en sjiitische politici en milities in Bagdad te voorkomen. Tegelijkertijd wordt vastgesteld dat de Iraanse generaal door samen met hoge Iraakse militieleiders in een onbeveiligd konvooi te reizen, blijk heeft gegeven van grote onvoorzichtigheid en een te groot zelfvertrouwen.
www.trouw.nl/buitenland/irakezen-zijn...