TenCate gelooft in terugkeer textielindustrie in Nederland
Frank Gersdorf en Jan Verbeek
dinsdag 9 december 2014, 14:34
update: dinsdag 9 december 2014, 17:01
Het is nog maar vijftien jaar geleden dat TenCate Ten Cate Koninklijke18,72-1,68%-0,32 eigen katoenvelden exploiteerde in Griekenland en dat het textielbedrijf grote partijen denim leverde aan de fabrikanten van jeans.
Sinds de eeuwwisseling is er veel veranderd. De productie van textiel voor pantalons, overhemden en keukendoeken werd stopgezet, net als enkele andere activiteiten. Na een ingrijpende reorganisatie legde de beursgenoteerde onderneming zich toe op het produceren van technisch textiel, zoals beschermende weefsels, geweven kunstgras en thermoplastische composieten. Afnemers zijn niet langer de traditionele kledingfabrikanten, maar defensiebedrijven, vliegtuigbouwers, overheden en sportclubs.
Digitaal
De nieuwste loot aan de boom van TenCate is een innovatieprogramma met de naam ‘The Factory of the Future’. Dinsdagmiddag werd in het Twentse Nijverdal het nieuwe laboratorium voor digitale inkjettechnologieën officieel geopend. Het lab markeert de overgang van analoge naar digitale bewerkingstechnieken. Daarbij werkt het bedrijf samen in een consortium met machinebouwer Reggiani uit het Italiaanse Bergamo en enkele regionale spelers, waaronder Norma (geavanceerde printkoppen) en Gemini (elektronica).
In aparte bedrijfshallen staan twee nieuwe testmachines opgesteld waarmee TenCate technisch textiel digitaal kan bewerken. Eén technologie betreft een uv-printer die de inktdruppels op het textiel fixeert met uv-licht. De andere werkt met vaste printkoppen die een continue straal inktdruppels produceren. Deze hebben gemeen dat zij kostenbesparend zijn en dat er zowel kleine als grote orders mee kunnen worden gedraaid.
Werkpakken
Het zijn deze testmachines die de komende jaren voor een revolutie moeten zorgen in het met kleur bedrukken en vooral het met technische coatings bewerken van textiel voor bijvoorbeeld werkpakken en militaire uniformen. Met nieuwe technieken kan het textiel extra toegevoegde waarde krijgen, zoals vlamwerende of water- en vuilafstotende eigenschappen. Ook het bedrukken van composieten is met de nieuwe machines mogelijk.
TenCate claimt dat productiekosten met minimaal 30% kunnen dalen, terwijl de kwaliteit en de flexibiliteit van de organisatie sterk verbeteren. Door de digitalisering van de processen kunnen ook kleine 'runs' worden uitgevoerd zonder extra kosten. Op de oude machines is een order pas lonend als er vele honderden meters textiel per keer kunnen worden bewerkt.
Terug naar Europa
TenCate-ceo Loek de Vries
‘De textielindustrie zal terugkeren naar Europa’, voorspelt ceo Loek de Vries van TenCate. Er is volgens hem nog een handvol fabrikanten overgebleven in Europa, waarvan TenCate er een is. Bijna alle grote fabrikanten zitten tegenwoordig in Azië. Maar als de productiekosten zoals verwacht sterk dalen, wordt het weer aantrekkelijk om vanuit Nederland de internationale markt te bedienen.
In grote hallen op het drie eeuwen oude bedrijfscomplex in Nijverdal draaien nu nog de analoge machines, met een lengte van 45 meter, waar textiel op wordt bewerkt en gedroogd. De machines uit de jaren zestig en zeventig maken veel lawaai en gebruiken veel energie, inkt en vooral water. ‘Dit is technologie waar China, India en Pakistan nog volop in investeren’, zegt De Vries. De hal vult zich met slierten stoom en op de betonnen vloeren liggen her en der waterplassen, waar de werknemers omheen moeten lopen om te voorkomen dat zij uitglijden.
Stil, zuinig, klein en goedkoop
Het contrast met de twee digitale testmachines is groot. Die nemen beduidend minder ruimte in beslag, zijn stil, gebruiken vrijwel geen water en hebben veel minder energie nodig dan de verfstraten en drogers die staan opgesteld in de grote hallen. Ook is er veel minder personeel. Volgens De Vries zijn er per machine maar een tot twee procescontrollers nodig. Rond elke oude machine lopen nu nog zo’n acht medewerkers. De besparingen in cijfers uitgedrukt: 60% op de energierekening, 80% minder waterverbruik, 90% minder inkt en chemicaliën, en een loonsom die 50% lager kan uitkomen.
Veel subsidie
Met deze en andere investeringen in nieuwe technologieën was in de afgelopen tien jaar een totaalbedrag gemoeid van € 50 mln tot €70 mln. De onderneming kreeg voor de innovatie veel subsidie van Europese fondsen en van de provincies Overijssel en Gelderland. ‘Zonder deze subsidies hadden we deze vernieuwing nooit kunnen uitvoeren’, zegt De Vries dan ook. Hij wil geen precieze bedragen noemen, maar het moet gaan om een bedrag van ongeveer €20 mln.
Na de jarenlange fase van voorbereidingen breekt nu de tijd aan om te cashen, zegt TenCate. De omzet, bijna €500 mln in de eerste helft van 2014, zal de komende jaren groeien. De toepassing van nieuwe technologieën leidt niet tot minder werkgelegenheid. Het huidige personeelsbestand in Nijverdal, 770 werknemers, zal eerder toe- dan afnemen, verwacht Gerrit Koele, de directeur van de vestiging. Wel zal er via een natuurlijk verloop een verjonging worden doorgevoerd en zal het opleidingsniveau omhoog gaan.