Brokkenpiloot veilig uit cockpit
JAN-HEIN STROP
De verkoop van Getronics aan KPN biedt bestuursvoorzitter Klaas Wagenaar alsnog een vluchtroute uit een moeizame periode. Hoe een zelfbenoemde rebel Getronics redde, maar strompelend het einde haalde
'Ik voel me eigenlijk helemaal niet beschadigd. Jullie kennen de echte Klaas niet. Ik kan mijn klanten, aandeelhouders en werknemers recht in de ogen kijken.' Klaas Wagenaar, ceo van Getronics, hield het hoofd gisteren opgeheven en kon in ieder geval die aandeelhouders recht in de ogen kijken: de koers spoot omhoog na de bekendmaking van de overnamepoging. Slaagt de poging, dan verdwijnt Wagenaar van het podium, zo maakte hij eveneens bekend.
Blijft hangen dat zinnetje: 'Jullie kennen de echte Klaas niet.' Dat kan twee dingen betekenen. Of Wagenaar heeft sinds zijn aantreden in 2003 overtuigend toneel gespeeld of - de tweede mogelijkheid - buitenstaanders hebben niet gezien hoe Wagenaar alle moeilijkheden knap heeft overwonnen en Getronics nu veilig in handen van KPN heeft gespeeld.
Hoe het ook zij, nu we de echte Klaas blijkbaar niet kennen, wie is dan de Klaas met wie we wel vertrouwd zijn? Terugkijkend naar de afgelopen vier jaar zijn er goed beschouwd twee Klazen te onderscheiden. De eerste is die van oktober 2003, toen commissarissen besloten niet de Duitser Axel Rückert te benoemen tot bestuursvoorzitter, zoals aanvankelijk de bedoeling, maar de jonge, pas 45-jarige ex-cfo van Baan Company. Het wekte intern enige verbazing dat iemand zonder operationele ervaring - tot dan toe had Wagenaar in zijn loopbaan alleen financiële verantwoordelijkheid gehad - opeens ceo mag worden.
De manager ad interim heeft op dat moment net een succesvolle 'schuld-voor-aandelendeal' gesloten met obligatiehouders en Getronics zo van de rand van de afgrond gered. In interviews verschijnt een bestuursvoorzitter, blakend van zelfvertrouwen. Hij vertelt over zijn Italiaanse maatpakken, zijn honkbalknuppel en de onorthodoxe, meer Angelsaksische manier van handelen. Dat zijn Porsche bij de automatiseerder pontificaal bij de ingang stond, daar moeten de IT'ers maar gewoon aan wennen. 'Een beetje een rebel', zegt Wagenaar over zichzelf.
'De cultuurshock met de conservatieve club was groot', zo herinnert oud-Getronics-bestuurder Theo Willemsen zich dat eerder in deze krant. 'Het waren vlotte boys (Rückert en Wagenaar, red.), zo gedroegen ze zich ook. Daar werd volop over gesproken.'
De vlotte ceo ontwikkelt na de financiële sanering even vlotte ambities. Daar past natuurlijk geen grijs onderkomen bij, dus Wagenaar verhuist het hoofdkantoor naar een prestigieus plekje: de Rembrandttoren in Amsterdam. Er is dan nog geen vuiltje aan de lucht, want de automatiseerder verrast de markt begin 2004 met opbeurende resultaten en is verlost van zijn schuldenlast.
Het nieuwe tijdperk herbergt ook de ambitie met Getronics
nationaal kampioen te worden. Het leidt eind 2004 tot een bod op PinkRoccade, een overname die Ordina tevergeefs tracht te frustreren. Begin 2005 kan Wagenaar trots beginnen aan de integratie van Pink. 'Ik krijg felicitaties van de grote jongens in de IT-sector', klopt Wagenaar zich op de borst.
Een jaar later vormen zich de contouren van die andere Klaas: die van de winstwaarschuwingen, problemen in Italië, een weggelopen cfo en heibel met de financiële toezichtouder AFM. Vanaf dat moment is de glans van de succesvolle sanering eraf en is Wagenaar in het defensief gedrongen.
De Italiaanse 'bleeder', een erfenis van het vorige bestuur, bloedt onverminderd voort, zozeer zelfs dat Getronics een noodinfuus van banken nodig heeft. In maart bij de presentatie van de jaarcijfers zegt Wagenaar dat hij heeft overwogen af te treden, maar dat hij aanblijft, omdat hij de controlemaatregelen heeft verscherpt, en ondanks de negatieve publiciteit grote opdrachten blijft winnen.
De banken tonen dat voorjaar opnieuw coulance, maar na de verkoop van de door fraude geplaagde Italiaanse dochter zijn de problemen niet van de baan: hartje zomer moet de ceo opnieuw slechte cijfers rapporteren, waarna de complete financiële wereld over hem heen valt. Het 'O-woord' is er dan voor het eerst uit, maar Wagenaar wil net als zijn commissarissen niet van opstappen horen. De uitverkoop onder dwang van de banken gaat onverdroten voort.
Dan, in november, trekt financieel directeur Theo Janssen onverwachts de deur achter zich dicht - met een flinke klap, blijkt nadien. Het vertrouwen in Wagenaar krijgt door de bestuursvete opnieuw een knauw, niet alleen bij aandeelhouders. De AFM vraagt de bestuursvoorzitter om opheldering omtrent Janssens vertrek, nu anonieme bronnen stellen dat Janssen zou hebben geweigerd goedkeuring te verlenen aan de derdekwartaalcijfers. De raad van commissarissen neemt zijn topman opnieuw in bescherming.
Even blijft het stil rondom Getronics, totdat de AFM februari dit jaar een onderzoek begint naar het (late) tijdstip waarop gecommuniceerd is over de Italiaanse ellende. Uit intern onderzoek van Ernst & Young blijkt dat Wagenaar al in december 2005 op de hoogte was van de tegenvallers. Toch komt er pas op 17 januari een persbericht. De topman verdedigt zich door te stellen dat hij de cijfers destijds niet op waarde kon schatten. Een maand later spreekt Wagenaar in een persbericht over 2006 als een 'uitdagend' jaar. De ster van Wagenaar is dan na nog een forse afschrijving geheel verbleekt. Toch blijkt zijn bonus tot opwinding van beleggers over 2006 te zijn verdrievoudigd.
Ondertussen heeft de nieuwe financiële topman Maarten Henderson het heft in handen genomen en loodst Getronics eindelijk KPN binnen. Voor Wagenaar komt een einde aan een veelbewogen bestuursperiode. De 'echte' Klaas kan zich gaan bewijzen in een nieuwe baan.
Er vormen zich de contouren van die andere Klaas
Copyright (c) 2007 Het Financieele Dagblad