Hongarije zet verzekeraar Aegon opnieuw een hak
Han Dirk Hekking 16:10
De Hongaarse regering blokkeert de verkoop van Aegons activiteiten in Hongarije aan de Oostenrijkse verzekeraar VIG. Is Boedapest begonnen met een nieuw rondje pesten van buitenlandse bedrijven? 'Aegon moet rekening houden met een lagere opbrengst voor zijn dochter.'
De regering-Orbán wil de markt ‘hongariseren’ en blokkeert geregeld bedrijfsovernames door buitenlandse partijen. Illustratie: Istock/FD Studio
Help! Hongarije zet ons onder druk! Vrijdag bleek dat het Duitse Avi Alliance, een exploitant van vliegvelden waaronder dat van Boedapest, bij de Europese Commissie had aangeklopt wegens druk vanuit de regering van premier Viktor Orbán. Die wil dat Avi Alliance zijn belang in het vliegveld verkoopt aan zakenlieden die banden hebben met de regering.
In 2020 blokkeerde de Hongaarse regering al een coronanoodkrediet van €50 mln van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD) voor het vliegveld in de Hongaarse hoofdstad. 'Toerisme is belangrijk voor premier Orbán en zijn entourage', zegt Miklós Sebök, directeur van het Instituut voor Politieke Wetenschap (TK) in Boedapest. Het vliegveld is in 2005 geprivatiseerd, onder een andere regering. 'Maar nu wil de regering het terug.'
Blokkade Aegon-deal kwam onverwacht
Een regering die buitenlandse investeerders prest: dat speelt ook bij de geblokkeerde verkoop van de Hongaarse Aegon-activiteiten aan VIG. Boedapest stelde één dag voor de bekendmaking van de deal tussen VIG en Aegon in november vast dat ze tijdens de coronacrisis uit strategische overwegingen ook overnames in de financiële sector door bedrijven uit de EU kan verhinderen.
Het besluit tot blokkade van de VIG-Aegon-deal viel begin april, en was onverwacht. Er is geen officiële verklaring van het ministerie van binnenlandse zaken over het waarom.
Aegon wil niet op de gang van zaken ingaan. Het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat volgens persbureau Bloomberg de kwestie in diplomatiek contact zou hebben aangekaart, evenmin. Hongaarse media stellen dat Nederland niet veel invloed heeft in Boedapest, Oostenrijk iets meer.
‘Als je de markt controleert, krijg je min of meer vaste winsten binnen. Zeker als je de mededinging inperkt’
Gabor Györi, analist denktank Policy Solutions in Boedapest
De blokkade is onderdeel van een brede strategie, denkt analist Gabor Györi van denktank Policy Solutions in Boedapest. 'De Fidesz-partij van premier Orbán wil dat de aan haar gerelateerde oligarchen dienstensectoren controleren waar makkelijk winst te halen valt, en waar mensen niet omheen kunnen, zoals banken, verzekeraars en de detailhandel. Als je de markt controleert, krijg je min of meer vaste winsten binnen. Zeker als je de mededinging inperkt.'
Boedapest wil meer greep op banken
Onderzoeker Miklós Sebök wijst erop dat premier Orbán al jaren geleden verklaarde dat hij wil dat Hongaarse bedrijven een aandeel van meer dan 60% in de financiële sector in het land hebben. De 'hongarisering' van de sector begon bij de banken. In 2014 verkocht de Bayerische Landesbank zijn Hongaarse dochter MKB voor €55 mln aan de Hongaarse staat. Een jaar later deed het Amerikaanse GE Capital Group zijn Budapest Bank voor $700 mln over aan het Hongaarse staatsinvesteringsfonds Corvinus.
Die twee banken vormen samen met de Takarék-spaarbank nu de Magyar Bankholding, zegt Sebök. 'Let wel, die buitenlandse banken verkochten hun onderdelen graag', merkt hij op. 'Na de financiële crisis waren ze blij hier te vertrekken.'
De gang van zaken is opvallend, daar Orbáns gewenste 'hongarisering' van de financiële sector al deels realiteit was door de activiteiten van de OTP Bank, een Hongaarse financiële instelling. Maar 'ook al is het management van OTP Hongaars, de regering heeft die bank niet kunnen controleren', zegt Sebök. 'De Magyar Bankholding is daarom een soort anti-OTP.'
Nu is het tijd voor verzekeraars
Na de manoeuvres op de bankenmarkt is het nu tijd voor verzekeraars, schetst de onderzoeker. Hij denkt dat Boedapest liever heeft dat de divisie van Aegon - de op twee na grootste verzekeraar in Hongarije - in handen komt van de kleine verzekeraar CIG Pannonia. Dat bedrijf staat onder controle van Lörinc Mészáros, een jeugdvriend van premier Orbán, en een zakenman die ook een belang heeft in de Magyar Bankholding.
€600 mln - €700 mln
De waarde van de Hongaarse Aegon-divisie ligt tussen de €600 mln en €700 mln, schat Miklós Sebök
€400 mln - €500 mln
Het waarschijnlijkst is dat Aegon een Hongaars bod krijgt tussen de €400 mln en €500 mln
Sebök denkt dat Aegon niet hoeft te hopen op hulp van de rechter, en rekening moet houden met een lagere verkoopopbrengst. VIG betaalt €830 mln voor de Aegon-activiteiten in Hongarije, Polen, Roemenië en Turkije. 'De waarde van de Hongaarse divisie ligt zo tussen de €600 mln en €700 mln', schat Sebök. 'Het waarschijnlijkste scenario is dat Aegon een Hongaars bod krijgt tussen de €400 mln en €500 mln, onder de marktprijs, maar vanuit het perspectief van Aegon misschien niet onredelijk.'
Het is niet de eerste keer dat de regering-Orbán bedrijven uit de Nederlandse financiële sector benadeelt. Zo zette ze tijdens de financiële crisis in Hongarije de bijl in private pensioenregelingen. Europese verzekeraars waaronder ING en Aegon vroegen Brussel om hulp, maar de hervorming bleek niet strijdig met het Europees recht.
Ook voerde Boedapest een tijdelijke crisistaks voor multinationals in. De taks is discriminatoir, klaagden bedrijven waaronder Aegon en ING in Brussel. 'De beschuldiging van economisch nationalisme verwerp ik met kracht', zei premier Orbán destijds. Het Hongaarse oliebedrijf MOL en de bank OTP betalen de heffing ook, verklaarde de minister-president. Het EU-Hof stelde jaren later in twee arresten dat de taks oké was.
Duitse maakindustrie is nooit het haasje
De crisisbelasting gold wel voor de energie-, telecom- en bankensector, alsmede de detailhandel, maar niet voor de verwerkende industrie. 'Hongarije heeft een concurrerende exportsector nodig', zei premier Orbán destijds. 'De taks opleggen aan de maakindustrie schaadt onze concurrentiekracht.'
Met name de Duitse automobielindustrie lijkt heilig in Boedapest. Audi en Mercedes-Benz zijn grote werkgevers in Hongarije. BMW bouwt in Debrecen, de tweede stad van het land, een fabriek die duizenden banen oplevert. Het gaat om een investering van €1 mrd.