Tegenstellingen tussen schuldeisers bemoeilijken overleg met Grieken
Rik Winkel
Vandaag, 18:59
Vertegenwoordigers van Europese Commissie, ECB en IMF zijn dinsdag begonnen aan een spoedklus. Voordat de Eurogroep woensdagavond om zeven uur bij elkaar komt, moet er een akkoord met de Grieken liggen over de afronding van hun lopende steunprogramma. Alleen op basis van zo'n 'stafakkoord' kan de Eurogroep het licht op groen zetten voor de aanvullende leningen die Griekenland nodig heeft om een bankroet voorlopig af te wenden.
Vijf leden van de Eurogroep moeten eerst nog naar hun parlement, voordat het geld kan worden uitgekeerd. Volksvertegenwoordigers in Duitsland, Nederland, Estland, Finland en Oostenrijk zullen dat fiat pas geven, nadat de Griekse premier Alexis Tsipras de 'prioritaire acties' eerst door zijn eigen parlement heeft gesleept. De manier waarop de Syriza-regering het vertrouwen de voorbije maanden op de proef heeft gesteld, maakt het ondenkbaar dat dit keer van deze praktijk zou worden afgeweken, zegt een EU-diplomaat.
Het tijdbestek is uiterst krap, want het programma loopt volgende week dinsdag af. Officieel wil niemand praten over verlenging, omdat men wil dat Griekenland nu eerst de eisen slikt. Maar in de wandelgangen is sprake van zes maanden. In die periode kan ook het andere taboe, de door Griekenland verlangde schuldverlichting, weer ter sprake komen.
Ondanks de grote haast komen de gesprekken tussen de instellingen volgens EU-bronnen echter moeizaam van de grond. Waren het maandenlang de Grieken die tegen een compromis aanhikten en daarom traineerden, nu is het de beurt aan het IMF. Bij een voorbespreking op het niveau van directeuren-generaal, dinsdag in Brussel, stuurde het Fonds een veel lagere ambtenaar.
Later in de dag werd er wel weer op topniveau gesproken, maar het speldenprikje verraadt onvrede over het pakket. Dat gaat zover dat men zich bij de Europese instellingen meer zorgen begint te maken over de vraag of het IMF wel aan boord blijft dan over de resterende hobbels aan Griekse kant.
IMF-directeur Christine Lagarde, die van haar 188 aandeelhouders steeds meer kritiek krijgt over de manier waarop het Fonds zich door de EU laat meezuigen in het Griekse moeras, heeft grote moeite met het compromis dat zich aftekent. De hervormingsmaatregelen en begrotingsdoelstellingen die Athene nu accepteert, zijn een forse stap terug ten opzichte van het Memorandum of Understanding (MOU) met de vorige regering, dat aan de basis ligt van het Griekse programma. Dat betekent niet alleen dat het herstel langer gaat duren, maar ook dat er minder geld overblijft om de torenhoge schuld te verlagen.
De grote vraag is hoe het IMF dat gaat verwerken in de analyse van de schuldhoudbaarheid, die bij het stafakkoord hoort. Het Fonds zou aandringen op minder lastenverhogingen en grotere bezuinigingen om de 'verwatering' van het MOU draaglijker te maken. Aan Europese zijde wordt aangedrongen op meer realisme bij het IMF. Door de komst van de nieuwe regering en de moeizame verhouding met de schuldeisers is er maandenlang niets gebeurd. Dat heeft het economische herstel gefnuikt en maakt eerdere doelstellingen onhaalbaar.
Om de zorgen van het IMF te verlichten - en de Grieken over de streep te trekken - werkt de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, aan een plan om de 'groeidrukkende tendensen' in het compromis tegen te gaan, zo zei hij maandag. De Commissie wil de €35 mrd die tot 2020 voor Griekenland in de Europese structuur- en landbouwfondsen zit, sneller en gemakkelijker beschikbaar stellen. Juncker komt de komende dagen met meer details, beloofde zijn woordvoerder dinsdag.