OKTOBER IN HISTORIE NOTOIRE MAAND VOOR BEURSCRASHES
Angst is terug op beurs
door Edwin van der Schoot
Aandelenkoersen wereldwijd zijn plotseling aan een scherpe daling begonnen. Is dit de grote correctie waar critici al maanden voor waarschuwen?
„In 1927 en 1987 was oktober ook de maand van de beurscrash”, zegt Karel Mercx, beleggingsspecialist bij Lynx. „Sinds 1926 hadden we niet zo’n lange bull market. De S&P 500-index staat al 694 dagen lang boven het 200-daags gemiddelde.”
Sinds aandelenkoersen twee jaar geleden aan een opmars begonnen, waren de waarschuwingen legio. De waarderingen zouden niet gestaafd worden door groei in de reële economie. Maar de kritische kanttekeningen werden vaak overstemd door het knallen van champagnekurken, als een index weer eens een ’magische grens’ passeerde.
De afgelopen dagen was de koek op. Onrust over een verslechtering van het economische klimaat wereldwijd kreeg beleggers in een steeds fermere houdgreep, geholpen door het Internationaal Monetair Fonds. Dat meldde deze week ’slechte groeiperspectieven voor de wereldeconomie’. ECB-president Mario Draghi voelde zich genoodzaakt te hinten op het aanzwengelen van de geldpers.
Ook de waarde van een vat olie kelderde de afgelopen dagen fors, mede vanwege een door een vertragende wereldeconomie voorziene daling van de vraag. Gisternamiddag daalde de prijs voor het eerst in bijna vijf jaar onder de $90 per vat, wat herinnert aan vervlogen tijden.
Mercx wijst naar Azië en Europa als paniekzaaiers. „De Chinese economie groeit minder hard, en, waar ik erg van schrok, het elektriciteitsgebruik is er de afgelopen maand met 2,5% gedaald. Dat kan niet als er sprake is van groei”, toont de vermogensbeheerder zich wantrouwend ten opzichte van de officiële, door Beijing verschafte cijfers. „De eurozone groeide natuurlijk al met 0,0%, Europa en met name Duitsland lijkt nu in een recessie te glijden.” Onze oosterburen brachten deze week een serie tegenvallende cijfers naar buiten, onder meer over de met bijna 6% gekrompen export.
Commerzbanks Jörg Krämer schrijft de onverwachte tegenvallers van exportkampioen Duitsland toe aan ’een teruglopende vraag vanuit opkomende markten’. Naast zorgen om China zijn die er bijvoorbeeld ook om Brazilië, dat al in een recessie is beland.
De Vix, de ’angstindex’, loopt juist op. Beleggers die bang zijn dat koersen heftig gaan bewegen, bijvoorbeeld bij een crash, gaan actiever aan- of verkopen. Door dit te meten, ontstaat er een lijn. Wanneer koersen omhoog gaan, is het rustig op de beurs en zijn beleggers vol vertrouwen. Wanneer het onrustig is op de beurs, zijn beleggers het vertrouwen kwijt of bang dat de beurs zal dalen. De Vix stijgt dan. Deze week kwam de Vix na maanden in een comateuze stand te hebben verkeerd, weer tot leven.
Volgens cijfers van ThompsonReuters hebben Amerikaanse investeerders de afgelopen maanden reeds €800 miljoen uit Duitse aandelen gehaald. Het geld lijkt andermaal zijn weg te vinden naar veilige staatsobligaties: de Nederlandse tienjaarsrente dook afgelopen donderdag voor het eerst in de geschiedenis onder de 1%.
Altijd mooi de telegraaf zaterdag jantje huilt zondag jantje lacht.
’Correctie biedt kansen voor belegger’
Door tegenvallende berichten over de Europese economie zijn de aandelenkoersen vorige week stevig gedaald. Volgens beleggingsstrateeg Ben Steinebach van ABN Amro komt er echter geen nieuwe recessie. Hij adviseert de correctie dan ook te gebruiken om aandelen (bij) te kopen.
Slecht nieuws over de Europese economie zorgde voor een verkoopgolf, zo benadrukt Steinebach. „Het IMF stelde zijn economische verwachtingen neerwaarts bij en dan vooral voor Europa. Ook ECB-president Draghi sprak zijn zorgen uit door te benadrukken dat de lidstaten hun financiële ruimte moeten gebruiken om hun economieën aan te jagen.”
Beleggers begonnen zich vooral zorgen te maken over groeimotor Duitsland, na een reeks teleurstellende cijfers. De beleggingsstrateeg plaatst daar wel kanttekeningen bij. „De berichten over de industrie en de export waren weliswaar slecht, maar bedacht moet worden dat Duitsland in augustus relatief veel last heeft gehad van de dure euro en de crisis rond Oekraïne. Bovendien gingen bovengemiddeld veel Duitsers die maand met vakantie, nadat de afzonderlijke deelstaten de mogelijkheid kregen zelf hun vakantieperiode vast te stellen. En vergeet niet dat hoewel Duitsland een sterke productiesector heeft, deze amper 30% van de economie vertegenwoordigt. De veel omvangrijkere dienstensector draait nog altijd goed, afgaande op de recente inkoopmanagersindices.”
Steinebach blijft positief over de Amerikaanse economie. „De VS zijn veel meer binnenlands georiënteerd dan Europa. Van de duurder geworden dollar of de economische afzwakking aldaar hebben de VS dan ook weinig last.”
Al met al meent Steinebach dat beleggers zich te veel zorgen maken over de economie. „Bij ABN Amro zijn we nog altijd overwogen en beleggers zouden de dip kunnen aangrijpen om aandelen voor de langere termijn te kopen.”