Siebe Schootstra: energieopslag steeds interessanter door sterk dalende kostprijs
Door gemorrel aan de salderingsregeling, de stijgende energiebelasting en mogelijke differentiatie in het levertarief voor elektriciteit, komt energieopslag vanzelf binnen bereik. Bovendien zal de kostprijs voor energieopslag snel dalen, signaleert Siebe Schootstra.
Energieopslag is voor de Nederlandse markt nog geen big business, maar mogelijk komt daar op termijn verandering in. Systemen voor de tijdelijke opslag van elektriciteit, bijvoorbeeld opgewekt met eigen zonnepanelen of afgenomen van het elektriciteitsnet, zijn niet nieuw. Bedrijven als Victron, Mastervolt en Whisperpower leveren al jaren opslagsystemen voor met name de maritieme sector, watersport en recreatie.
Deze systemen zijn uitgegroeid tot ‘residential storage’, net zoals dePowerwall van Tesla (leverbaar via Eneco), de MyReserve-batterij van Solarwatt of de Sonnenbatterie van het Duitse Sonnen, die meer recent op de markt zijn gekomen. De laatste beleefde in Duitsland een sterke groei, met een afzet van 400 systemen per maand tegen een kostprijs van rond de 4.000 euro. Ook een bedrijf als Fronius levert kant-en-klare geïntegreerde systemen voor opwekking en energieopslag.
Mogelijkheden voor energieopslag
De systemen voor de lokale opslag van elektriciteit voor gebruik op een ander moment is ontstaan voor ‘off-grid’ toepassingen, zoals op schepen of in recreatiewoningen. Wereldwijd is de off-grid toepassing tot nu toe één van de sterkste drijvers, naast de toepassing als back-up stroomvoorziening in landen waar de leverzekerheid van elektriciteit minder groot is dan in Nederland, zoals in Zuid-Europese landen. Maar de markt voor thuisopslag groeit.
Ook woningen verbonden met het elektriciteitsnet kunnen voordeel hebben bij het tijdelijk opslaan van elektriciteit. In de eerste plaats voor ‘time of use shifting’: het opslaan van elektriciteit van het net als deze goedkoop is, om te gebruiken op momenten dat stroom van het net duurder is. In Nederland kan dit al door het verschil tussen piek- en daltarief voor dag en nacht, maar het wordt wellicht interessanter zodra de leveringsprijs continu gaat variëren, zoals nu als gedaan wordt in het proefproject SlimLaden van Eneco met Tesla-rijders.
Reduceren piekbelasting
Een tweede rendabele toepassing is de ‘demand charge reduction’, ofwel het reduceren van de piekbelasting. Dit kan interessant zijn voor mkb-bedrijven die vanwege hun maximale stroomafname een gecontracteerd vermogen moeten kiezen dat meestal ver boven hun gemiddelde verbruik ligt.
Door het tijdelijk extra benodigde vermogen uit batterijen te halen in plaats van het net, is niet alleen een lager gecontracteerd vermogen mogelijk, maar zullen ook de kosten voor het hoogst afgenomen vermogen dalen. Energieopslag kan in dit verband ook helpen bij bedrijven die de bovengrens van hun aansluitvermogen benaderen en zo een soms kostbare verzwaring kunnen voorkomen.
Vergroten eigen verbruik
De meest voor de hand liggende toepassing is echter het vergroten van eigen verbruik. Een woning of gebouw voorzien van zonnepanelen wekt overdag de meeste stroom op. Als dit meer is dan het eigen gebruik van dat moment, wordt de overtollige elektriciteit teruggeleverd aan het net, tegen een in Nederland beperkte vergoeding. Later op de dag, als de zon daalt en het eigen verbruik toeneemt, wordt noodgedwongen weer stroom van het net afgenomen. Deze is duurder dan de zelf opgewekte stroom.
Door het overtollige deel overdag op te slaan in batterijen, helpt de energieopslag bij het vergroten van het eigen verbruik. Door tussentijdse opslag kun je teruglevering vermijden en alle eigen opgewekte elektriciteit ook voor eigen gebruik aanwenden. Afname van het net is dan minder vaak nodig. Volgens topman Christoph Ostermann van Sonnen kan een woning voorzien van panelen én batterijopslag voor ongeveer 70 procent van het jaar in eigen stroom voorzien.
Capaciteit neemt toe, prijs daalt
De technische ontwikkeling van batterijopslag gaat momenteel snel, en de eerste efficiencyverbetering die wordt gehaald is het verhogen van de energiedichtheid. De capaciteit van een accu wordt uitgedrukt in de density, de energiedichtheid in Wattuur per kg.
De meest gangbare batterijen zijn de lithium-ion-accu’s met een dichtheid van 50 tot 100 Watt per kg accugewicht. De Powerwall van Tesla (7 kWh) weegt 100 kg. Volgens Peter Notten, hoogleraar Energy Materials and Devices aan de Technische Universiteit Eindhoven, neemt de capaciteit van accusystemen jaarlijks met 5 tot 7 procent toe, mogelijk bijna een verdubbeling in tien jaar tijd.
Maar Volkmar Denner, CEO van het Duitse technologieconcern Bosch, verwacht dat de energiedichtheid van accu’s al voor 2020 zal verdubbelen, schrijft DuurzaamBedrijfsleven. In dezelfde periode zal de prijs per accu halveren. Nog eens vijf jaar later zal de prijs volgens Denner wederom gehalveerd zijn, tot een kwart van het huidige prijsniveau. Volgens een rapport van de Zwitserse Bank UBS zal de kostprijs voor batterijopslag tegen 2020 gehalveerd zijn (zie onderstaande grafiek, klik voor vergroting).
Zie link, deel 2