Voor 'onze Blauwe Trots' trekken we snel de portemonnee
Mogelijk €4 mrd staatssteun staat klaar voor KLM. Maar is 'onze' luchtvaartmaatschappij nog wel van vitaal belang voor de BV Nederland? Het kabinet heeft iets uit leggen over de noodzaak van de steun aan het bedrijf.
Een van de weinige KLM vliegtuigen in de lucht bij Amsterdam Airport Schiphol. De KLM-vloot staat al weken aan de grond. Het bedrijf staat het water tot aan de lippen en de toekomst is ongewis. Foto: Bas Czerwinksi voor het FD
Luchtvaartminister Cora van Nieuwenhuizen draaide er vorige week niet omheen. Met de miljardensteun die het kabinet voor KLM heeft klaar staan, redden we banen en houden we Schiphol aantrekkelijk voor het Nederlandse vestigingsklimaat. Bovendien mag 'onze blauwe trots' ook wat kosten.
De KLM-vloot staat al weken aan de grond. Het bedrijf staat het water tot aan de lippen en de toekomst is ongewis. Toch lijkt geld even geen rol te spelen. Normaal gesproken is Schiphol, samen met de Rotterdamse haven, het toonbeeld van dynamiek. 'Als je er langs rijdt, ben je diep onder de indruk van de economische activiteiten', zegt voorzitter Jan Jaap de Graeff van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli). 'Dat overkomt mezelf ook.'
Toch adviseerde De Graeff met zijn Rli dat het Nederlandse mainport-beleid aan herziening toe is. Dat was vier jaar geleden in een rapport dat luid nagalmde in politiek Den Haag. Schiphol en de Rotterdamse haven zouden wel een minder vanzelfsprekende hoofdrol mogen krijgen in het vestigingsbeleid. 'Dat rapport leidde tot nogal wat opschudding', herinnert De Graeff zich. 'Het zijn toch iconen. Het beeld is dan al snel: wat goed is voor de mainports is goed voor Nederland.'
€235 per Nederlander
Om de dynamiek aan te tonen, leverde minister Van Nieuwenhuizen er wat cijfermateriaal bij. Zo zouden er 114.000 Schiphol-banen direct en indirect op het spel staan als KLM wegvalt. En dan is er nog eens €10 mrd aan toegevoegde waarde voor Nederland, zeg maar 1,25% van het jaarlijkse bbp. Om dit overeind te houden komt de staat voorlopig over de brug met €2 mrd tot €4 mrd aan leningen en staatsgaranties op bankleningen. Maximaal €235 per Nederlander. Kies er maar een leuke bestemming voor uit.
KLM heeft zijn zaakjes in Den Haag goed voor elkaar, zeggen critici dan al snel. Ron Wunderink publiceerde vorig jaar 'Met KLM de wereld rond', ter ere van het honderdjarig bestaan. Als voormalig vice-president corporate communications droeg hij jarenlang bij aan de beeldvorming. 'Nederland heeft KLM omarmd vanaf de eerste dagen van de luchtvaart', weet hij. 'Dat blauwe gevoel is van begin af aan een constante geweest.'
Het was KLM-oprichter Albert Plesman die met zijn enthousiasme en overtuigingskracht banken, bedrijfsleven en overheid achter zijn geesteskind wist te krijgen. Hij zette in op verbindingen naar de koloniën in de oost en de west, al snel bouwde hij een wereldomspannend netwerk. 'Plesman wist iedereen ervan te overtuigen dat dit van groot belang was voor Nederland.'