Architectenrel Binnenhof wordt steeds lelijker
RENOVATIE BINNENHOF
De verbouwing van het Binnenhof dreigt vertraging op te lopen doordat het Rijksvastgoedbedrijf te lang vasthield aan de verkeerde architect. De overheidsdienst schreef architect Pi de Bruijn in 2016 bewust af, terwijl die nu alsnóg in de arm wordt genomen om de verbouwing te leiden.
Jan Hoedeman en Peter Winterman 13-06-19, 21:00
De architectenkeuze van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) heeft de verhoudingen tussen alle betrokkenen bij het project verziekt. De Rotterdamse toparchitect Ellen van Loon lijkt definitief te stoppen na felle kritiek vanuit de Tweede Kamer op haar ontwerpplannen. Voormalig D66-leider Alexander Pechtold is aangesteld als crisismanager en moet ervoor zorgen dat de renovatie, die een half miljard euro kost, geen vertraging oploopt.
Uit vertrouwelijke stukken blijkt dat het Rijksvastgoedbedrijf - dat alle overheidsgebouwen beheert - al in 2016 overwoog om Pi de Bruijn aan te stellen als uitvoerend architect van de renovatie. De Bruijn (76) ontwierp in 1992 het nieuwbouwgedeelte van de huidige Tweede Kamer.
De keuze viel uiteindelijk níet op De Bruijn, maar op Koen van Velsen, die onder meer het entreegebouw van Paleis Het Loo ontwierp. Maar de contractonderhandelingen met hem liepen stuk. De tweede keuze is Van Loon, die werkzaam is bij het beroemde Rotterdamse architectenbureau OMA van Rem Koolhaas. Het RVB koos niet voor De Bruijn, omdat hij ‘te behoudend’ zou zijn. Dat is opvallend, omdat het kabinet van meet af aan wilde dat de renovatie ‘sober en doelmatig’ wordt uitgevoerd.
‘Risicovol’
Ondanks die kabinetsopdracht staat in een vertrouwelijk advies dat het ‘risicovol’ is om De Bruijn een grote rol te geven bij de renovatie. De RVB-ambtenaren schrijven bang te zijn dat de architect te weinig wil veranderen aan het bestaande Tweede Kamergebouw. In het advies staat letterlijk dat er een risico is op ‘een (te) behoudende ontwerpaanpak van het Tweede Kamercomplex’.
Ook wijzen de ambtenaren in het interne advies op de hoge leeftijd van De Bruijn en het risico dat hij tijdens de langdurige renovatie van het Binnenhof, die volgend jaar moet beginnen, komt te overlijden.
Op aandringen van Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib is De Bruijn begin dit jaar alsnóg gevraagd om de renovatie van de Tweede Kamer op zich te nemen, omdat hij het gebouw het beste kent en goed overweg kan met de gebruikers. Maar staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken - die verantwoordelijk is voor het RVB - heeft nog altijd geen reactie van De Bruijn gekregen op dat ontwerpverzoek.
Het grote probleem voor De Bruijn is dat hij moet samenwerken met Van Loon, die het contract voor de renovatie heeft gekregen. Als dat contract wordt verbroken, heeft Van Loon recht op een schadevergoeding. Volgens Arib zijn er ‘sterk verschillende visies’ bij De Bruijn en Van Loon. Zij waarschuwde eerder al voor het gevaar van ‘twee kapiteins op één schip’.
We wilden soberheid en doelmatigheid, maar daar wordt nog steeds onnodig van afgeweken
Een bron
Deadline
Ondertussen nadert de deadline voor het voorlopig ontwerp van de renovatie. Op 1 juli moet dat ontwerp zijn vastgesteld, zodat het project geen vertraging oploopt. Gebruikers van het Binnenhof hebben de eerste tekeningen van het voorlopig ontwerp al ingezien en de kritiek op de ontwerpplannen van Van Loon is nog altijd niet verstomd.
,,Er is niet naar ons geluisterd”, zegt een bron. ,,We wilden soberheid en doelmatigheid, maar daar wordt nog steeds onnodig van afgeweken.’’ Zo klagen gebruikers dat het restaurant voor Tweede Kamerleden flink wordt vergroot en dat sommige kleine zalen hun authentieke karakter verliezen. Ook is er kritiek op ‘de moderne saus’ die Van Loon over het Kamergebouw wil gooien. Zo zou er in de Oude Zaal, waar het parlement tot 1992 vergaderde, een laminaatvloer worden gelegd.
Eerder kraakten gebruikers van het Binnenhof de plannen van Van Loon om een tropische kantoortuin aan te leggen en verschillende vergaderzalen te verplaatsen. Als de gebruikers van het Binnenhof niet vóór 1 juli instemmen met het voorlopig ontwerp, heeft staatssecretaris Knops een probleem. Het is dan maar de vraag of de renovatie van het Binnenhof in het najaar van 2020 kan beginnen.
Het is nu aan voormalig D66-leider Alexander Pechtold om de crisis op te lossen. Op verzoek van Kamervoorzitter Arib gaat hij bemiddelen tussen alle betrokkenen, vanwege zijn ‘kennis en expertise’. Een klus die hij gratis en voor niets doet, zo zegt een woordvoerder van staatssecretaris Knops. Sinds zijn vertrek bij D66, in oktober vorig jaar, ontvangt Pechtold wachtgeld.
De eerste kwestie die hij waarschijnlijk op zijn bordje krijgt: het onvermijdelijke vertrek van architect Van Loon. Betrokkenen zijn zó ontevreden over haar werk, dat ze zelf ook zou willen stoppen. Tegenover deze krant wil Van Loon daar niets over kwijt. Welk prijskaartje aan het beëindigen van het contract met de architect hangt, is onbekend.