Nou daar is de tekst:
LEIDSE LEF GOZERS,
Veel Research, maar geen producten. Imkomsten, maar geen winst. Biotechbedrijf Crucell gaat tien jaar na de oprichting nog steeds gebukt onder het predikaat veelbelovend, maar CEO Ronald Brus en wetenschappelijk directeur Jaap Goudsmite blijven er kalm onder: We maken winst voor het geld op is.
Het kleine, beursgenoteerde biotechbedrijf Crucell bevecht alleen ziektes met een grote naam. Ebola, westnijl, malaria en de griep, het zijn gevaarlijke infectieziektes waar miljarden mensen aan lijden of problemen mee zullen krijgen. Tenzij de Leidse labo's met een oplossing komen. De basis van Crucells missie vormt PER.C6. Na jarenlang experimenteren creëerden de wetenschappers van Crucell menselijke cellen die zich in sneltempo eindeloos kunnen voortplanten. Met behulp van deze cellijn is het mogelijk grote hoeveelheden werkzame vaccins te fabriceren. Crucell heeft met PER.C6 een industrieel productieplatform in handen, maar dan van biologische aard.
Erkenning bleef niet uit. Het Amerikaanse leger doet zaken met Crucell en farmagrootheden als Aventis, Merck en Johnson & Johnson gebruiken het PER.Có-platform om er hun eigen producten op te ontwikkelen.
Gewapend met dit celplatform, een indrukwekkend netwerk en steeds meer kennis richt het inmiddels grootste biotechbedrijf van Nederland zich op het echte werk: het ontwikkelen van vaccins tegen infectieziektes.
Alleen, tot het zover is, is er geduld nodig, veel geduld. Productontwikkeling is in de biotech een tergend langzame zaak en veel start-ups sterven dan ook een wiegendood. Dat het evenwel ook goed kan gaan, bewijst het Amerikaanse Amgen. Deze biotech pionier, opgericht begin jaren tachtig, is inmiddels uitgegroeid tot de vijfde grootste medicijnproducent ter wereld. Zover is Crucell nog lang niet. Ondanks licentieinkomsten uit hun cellijn blijven de verliezen zich opstapelen. Nog steeds lijdt Crucell jaarlijks meer verlies dan het omzet draait. Als de komende jaren geen vaccin op de markt komt, rest de hoop dat investeerders bereid zijn nog meer geld op te hoesten. Anders is het einde oefening. Wat het ook wordt, het worden cruciale jaren voor Crucell.
Wat is het eerste echte biotechproduct dat we van Crucell kunnen verwachten?
Brus: 'Het zal erom spannen. Het wordt het ebola-vaccin, het westnijlvaccin of het griepvaccin.'
Welke maakt de grootste kans?
Goudsmit: 'Dat kun je niet zeggen. Je moet een pijplijn hebben van vier of vijf producten. Vervolgens moet je goedkeuring krijgen van de autoriteiten. Dat kan jaren duren. Onderweg kan er van alles gebeuren, dus over de uitkomst doen we vooraf geen uitspraken.'
Welk vaccin is het verstgevorderd?
Brus: 'In principe zijn de griep- en westnijlvaccins het verstgevorderd, omdat die werken volgens een simpel procédé: we laten eerst het virus in grote hoeveelheden groeien, vervolgens doden we het. Dat is het vaccin. Simpeler kan het niet. Ebola heeft echter weer het voordeel dat de machtige Fooa and Drug Administration (FDA) het onderzoekstraject heeft bekort, omdat het te gevaarlijk is om te testen op mensen. Je gaat namelijk dood als hei vaccin niet werkt.'
Crucell bestaat tien jaar, maar de keuze om vaccins te ontwikkelen is veel jonger. Opeens dachten jullie: nou, nu moeten we toch maar een keertje wat gaan maken?
Brus: 'De klassieke, vroege biotech had leuke ideeën, maar je wist nooit of ze toepasbaar waren. Ook Crucell is door de fase gegaan van eerst kijken of een technologie wel werkt. En dan op een bepaald moment moet je iets doen met de kennis die je hebt. Het moet ergens toe dienen. Je moe: dingen gaan verkopen. Dat is de omslag die je maakt. Wij kozen voor infectieziekten, omdat die het beste pasten bij onze technologie.'
In de farmacie draait het om samenwerken. Wie zijn de belangrijkste partners van Crucell?
Brus: 'Ik zou er drie willen noemen. Van oudsher is het Amerikaanse Merck onze trouwe partner. Dat heeft ons ontzettend geholpen met het verkopen van het PER.Có-verhaal aan de Amerikaanse overheid. De andere grote samenwerking is met DSM, de grootste penicillinefabrikant ter wereld. Met DSM hebben we een deal om onze menselijke cellijn geschikt te maken voor de productie van antistoffen. En de derde partner is Aventis-Pasteur, de grootste vaccinproducent ter wereld. Die verdienen alleen al meer dan een half miljard euro per jaar aan de griep. Zij hebben gekozen voor PER.C6 als het nieuwe platform om hun vaccins op te maken.'
Waarom zou het grote Merck met jullie samenwerken als ze Crucell makkelijk
kunnen...Brus: '...kopen? Waarom zouden ze het risico lopen om een biotechbedrijf over te nemen dat nog geen enkel product op de markt heeft?'
Maar is een vaccin tegen een ziekte als ebola een goudmijn?
Brus: 'Dat vaccin ontwikkelen we samen met he Amerikaanse leger. Ebola is een erg gevaarlijke ziekte, die vooral optreedt in bepaalde kleine gebieden in Afrika. Maar we ontwikkelen het vaccin niet zozeer om het daar toe te passen. Wel omdat de Amerikaanse regering weet dat de voormalige Sovjet-Unie erin is geslaagd ebola te weaponizen. Ze zijn als de dood voor een biologische aanval. Dat is niet denkbeeldig, omdat we weten dat een aantal van die raketkoppen zoek zijn. En ebola is dodelijk. In het algemeen treedt binnen twee weken de dood in.'
Hoe gaan jullie zo'n virus te lijf? Goudsmit: 'We nemen genen uit het ebolavirus en die plaatsen we in een verkoudheidsvirus. Dat laten we vervolgens groeien in grote tanks. Zo werkt het ook met malaria. We gebruiken niet de malariaparasiet, maar wat genen, die we in het verkoudheidsvirus plaatsen.'
Crucell is ook bezig met het westnijlvirus. Goudsmit: 'West Nile is in 1999 in Amerika voor het eerst verschenen. Men denkt dat het met een mens, een mug of een vogel uit het mediterrane gebied is meegekomen. Het eerste jaar was er één geval en niemand maakte zich druk. Toen vielen er ineens allemaal stervende kraaien uit de lucht en gingen er flamingo's dood in de Bronx Zoo. Bij West Nile weet je dat als de vogels beginnen te sterven, de mensen het ook een keer zullen krijgen. In de laatste vier jaar is het door alle staten van Amerika verhuisd en is het Mexico en Canada binnengedrongen. Er sterven nu gemiddeld een paar honderd mensen per jaar aan, vooral bejaarden.'
Daar moeten wij ook bang voor zijn?
Goudsmit: 'Ja, in Zuid-Frankrijk, in de Camargue, heb je al de eerste haarden.'
Hadden jullie niet ook wat tegen aids?
Goudsmit: 'Merck heeft een exclusieve licentie op onze PER.Có-cellijn om hun vaccin te produceren. En daarnaast staat in een contract dat zij ons productieplatform verdedigen. Ze gebruiken het dus niet alleen, ze helpen ons ook - en hun invloed is natuurlijk groter dan de onze - om die cellijn tot de standaard van de industrie te maken.'
PER.C6 is voor alles bruikbaar?
Goudsmit: 'Voor zo gek je het maar wilt verzinnen. Zo zijn we het afgelopen jaar druk bezig geweest onze cellijn samen met DSM geschikt te maken voor de grootschalige productie van antistoffen.'
Het klinkt allemaal veelbelovend.
Maar wanneer gaat Crucell winst maken?
Brus: 'Als we vandaag winst zouden willen maken, zouden we ons helemaal op onze PER.Có-franchise richten en de research stoppen. Maar dat vinden we niet interessant. En dat is ook niet de reden waarom investeerders ons 140 miljoen euro hebben gegeven. Zij willen dat wij daadwerkelijk iets doen aan malaria, griep en dat soort zaken. Dat we een lange aanloopperiode nodig hebben, he