Winnetoe schreef op 27 maart 2025 10:02:
[...]
Maar natuurlijk.
Titel: Waarom ASML iets te maken heeft met Amerikaanse heffingen op Europese auto's
Het lijkt een kromme vergelijking: de chipmachines van ASML in Veldhoven en de dreiging van importheffingen op Europese auto's zoals BMW’s en Mercedessen door Washington. Toch is dit contrast recent weer actueel, nadat de Amerikaanse regering handelsmaatregelen instelde tegen Europa. Overduidelijk in het bredere kader van de strategische competitie met China.
De Verenigde Staten dreigen al jaren met invoerheffingen op Europese auto’s, vooral gericht op Duitsland. Officieel draait het om het beschermen van de Amerikaanse industrie, maar achter de schermen speelt veel meer mee. Handelsbeleid wordt steeds vaker ingezet als strategisch drukmiddel in bredere dossiers: defensie, energieveiligheid en – jawel – technologie.
En dan komt ASML in beeld. Het Brabantse hightechbedrijf is wereldwijd de enige fabrikant van EUV-machines, essentieel voor het maken van de allerkleinste en krachtigste chips. De VS weet dat, China weet dat, en Europa weet dat ook. ASML is niet zomaar een exporteur – het is een geopolitiek zwaargewicht geworden. Washington heeft Nederland al onder druk gezet om de export naar China te beperken, en Den Haag is daar deels in meegegaan. In 2023 verbood Nederland – mede onder Amerikaanse druk – de export van bepaalde geavanceerde lithografiemachines naar China, met nationale veiligheidsargumenten als onderbouwing.
In dat licht kunnen Amerikaanse dreigementen over autoheffingen ineens een onderhandelingstactiek blijken. Een ruilsuggestie: als Europa zich harder opstelt richting China – bijvoorbeeld door technologie-export verder te beperken – dan kan Washington wellicht soepeler worden op andere dossiers. Zulke strategische 'deals' zijn niet nieuw: denk aan eerdere handelsakkoorden waarbij landbouwtoegang, defensiebudgetten of gasleveringen als wisselgeld dienden.
De Europese auto-industrie en de halfgeleidersector zijn misschien inhoudelijk verschillend, maar ze zijn beide inzet in dezelfde machtsstrijd: wie bepaalt de spelregels van de wereldeconomie? Wie heeft de hefboom om invloed uit te oefenen?
In die context is ASML meer dan een paradepaardje van Nederlandse innovatie. Het is een schaakstuk. En in de wereldpolitiek, waar technologie, handel en veiligheid steeds meer vervlochten raken, staan chips en auto’s plotseling in dezelfde keten van onderlinge afhankelijkheid en strategische belangen.
Wat we nodig hebben, is geen simplistische kijk op handelsconflicten, maar strategisch bewustzijn: begrijpen dat een fabriek in Veldhoven ineens net zo geopolitiek kan zijn als een haven in Hamburg of een autofabriek in Stuttgart. En dat de onderhandelingstafel in Brussel, Washington of Beijing allang niet meer alleen over auto's of chips gaat – maar over invloed, macht en toekomstig leiderschap. Beleidsmakers zouden dat bewustzijn actief moeten vertalen naar gezamenlijk Europees industriebeleid, met ASML niet alleen als technisch icoon, maar als strategisch instrument.