bp5ah schreef op 4 september 2024 15:12:
ASML loopt het risico om ‘permanent’ de toegang tot de Chinese markt te verliezen als Nederland de nieuwste Amerikaanse exportrestricties gaat navolgen. Die scherpe waarschuwing komt van de Chinese staatskrant Global Times.
Nieuwe Amerikaanse restricties zouden de chipmachinefabrikant verbieden service te verlenen aan bepaalde machines in China. De dreigende taal vanuit dat land laat zien dat de gevolgen voor ASML veel groter kunnen zijn als het de restrictricties opvolgt. In de eerste helft van dit jaar kwam ongeveer de helft van zijn omzet uit China.
Service en onderhoud
Eind vorige week berichtte persbureau Bloomberg dat Nederland overweegt om de dienstverlening te beperken die ASML aan zijn Chinese klanten biedt voor reparatie en onderhoud van bepaalde machines. ASML en het ministerie van Buitenlandse Zaken wilden niet inhoudelijk op het bericht reageren. Premier Dick Schoof zei wel in gesprek te zijn, maar benadrukte afgelopen vrijdag dat hij de economische belangen van ASML wil beschermen.
Washington probeert al een tijd via exportrestricties te voorkomen dat China een hoogwaardige chipindustrie opbouwt. Door de druk op belangrijke bondgenoten als Nederland en Japan op te voeren, willen de Verenigde Staten ervoor zorgen dat China via die landen geen toegang krijgt tot hoogwaardige chipproductiemachines. Dat leidde er eerder al toe dat Nederland geen vergunning gaf voor de export van ASML’s meest geavanceerde extreme ultraviolet (euv) lithografiemachines naar China. Later kwam daar ook een exportverbod bij voor enkele types van een oudere technologie, deep ultraviolet (duv).
‘Aanzienlijke economische verliezen’
In de jongste escalatie willen de VS nu ook dat chipmachinefabrikanten geen service meer verlenen aan al verkochte machines in China. Ook zou ASML moeten stoppen met het verkopen van reserveonderdelen voor deze machines. Financieel gezien zou de impact van die maatregelen beperkt zijn voor het bedrijf, denken analisten. Zo schat ING de schade op minder dan 1% van de totale omzet van ASML.
Maar de neveneffecten van dergelijke maatregelen kunnen wel eens veel groter zijn. ‘Als Nederland deze strategie volgt, zal het de groeiende kloof in de relatie tussen China en de VS en China en Nederland alleen maar vergroten’, waarschuwde de Chinese staatskrant Global Times deze week. ‘Landen als Nederland, Japan en Zuid-Korea staan ??voor een moeilijke keuze tussen economische belangen en de politieke druk van de VS. Als ASML de Chinese markt verliest, zal het aanzienlijke economische verliezen lijden. […] Voor bedrijven die het voorbeeld van de VS volgen bij het inperken van China, zal het lastig zijn om terug te keren als ze de Chinese markt eenmaal kwijt zijn.’
Tweeledige strategie
In de eerste helft van dit jaar kwam ongeveer de helft van de omzet van ASML uit China. Dat is het gevolg van een enorme groei van de chipmarkt in China. Waar belangrijke klanten buiten dat land, zoals TSMC, Samsung en Intel tot nu toe de hand op de knip houden bij investeringen in nieuwe chipmachines, kocht China in de eerste zes maanden voor in totaal $25 mrd aan chipapparatuur. Dat is meer dan de gezamenlijke uitgaven van Zuid-Korea, Taiwan en de VS aan chipmachines in die periode. Vorig jaar kocht China in het hele jaar voor $37 mrd aan chipapparatuur. Een belangrijk deel van die investeringen slaat neer bij buitenlandse chipmachinefabrikanten zoals ASML en Tokyo Electron.
Met die investeringen probeert China zo snel mogelijk een hoogwaardige binnenlandse chipsector op te tuigen. De strategie van China is tweeledig. Het land wil een belangrijke producent worden van chips die noodzakelijk zijn voor grote ontwikkelingen, zoals de energietransitie. Denk daarbij aan laadpalen, windmolens en elektriciteitsnetwerken. Door de positie in dat wereldwijde marktsegment te versterken, vergroot China ook zijn mogelijkheden om het westen pijn te doen. ‘Terwijl China zijn buitenlandse markt blijft uitbreiden, versterkt het ook China's capaciteit om tegenmaatregelen te nemen’, aldus de Global Times.
Samenwerking met Nederland ‘herevalueren’
Tegelijkertijd probeert China de technologische achterstand in de productie van de meest geavanceerde chips in te lopen.
‘Als de Nederlandse regering besluit de bevelen van de VS op te volgen, zal dat de Chinees-Nederlandse relaties op meerdere gebieden ernstig beïnvloeden. Het is onwaarschijnlijk dat China werkloos zal toekijken’, schrijft de Global Times. De staatskrant waarschuwt dat China tegenmaatregelen zal nemen, zoals het opleggen van handelsbeperkingen of het zoeken naar alternatieve leveranciers. Daarnaast zal het de samenwerking met Nederland op andere wereldwijde thema’s ‘herevalueren’.
De onrust op de financiële markten in combinatie met de oplopende geopolitieke spanningen rond ASML zetten het aandeel onder druk. ASML noteert woensdagochtend ongeveer 5% lager.