Alle ruimte voor batterij die in deeltijd levert.
Opslagcapaciteit energiepark delfzijl wordt net zo groot als die van 16.000 Tesla's
Met deeltijdcontracten denken netbeheerders toch nieuwe aansluitingen te kunnen realiseren. In Delfzijl krijgt de grootste batterij van Nederland op die manier alle ruimte.
'Mooi! Nu wordt er weer geld verdiend. We gaan stroom leveren'', zegt directeur Ruud Nijs van Giga Storage als de wolken de zon in Lelystad bedekken en de koelventilatoren van de containers vol batterijen gaan loeien. De batterijen van Giga in Lelystad slaan groene stroom op en leveren als er vraag is, als de zon achter de wolken verdwijnt bijvoorbeeld.
Het batterijpark in Flevoland is het eerste project van Giga Storage sinds de oprichting in 2018. Het park in Lelystad is maar een kleintje vergeleken met de elektriciteitsopslag die het bedrijf in Delfzijl gaat bouwen. Giga Leopard zoals het park in aanbouw in Delfzijl heet, krijgt een opslagcapaciteit van 1,2 gigawattuur. In vier uur kan dat batterijpark volledig laden of ontladen. Daarmee wordt het de grootste en krachtigste batterij van Nederland, die in staat is om zo'n 20 procent van de pieken en dalen in het stroomnetwerk weg te nemen. ,,Qua opslagcapaciteit wordt Delfzijl even groot als 16.000 Tesla's of 300 miljoen AA-batterijtjes. Uiteindelijk willen we nog groter, naar 2 gigawattuur.''
Giga verdient geld door de batterijen te laden als er stroom in overvloed is en de prijs dus laag, en te ontladen als de stroomprijs hoog is omdat er meer vraag dan aanbod is; bijvoorbeeld doordat de zon voor de wolken schuift of de wind is gaan liggen. Netbeheerder Tennet is blij met bedrijven als Giga omdat die kunnen zorgen dat het overvolle elektriciteitsnet op de drukste momenten wordt ontlast.
Deeltijdcontract
Een andere unicum is dat Giga Leopard het eerste batterijpark met een deeltijdcontract wordt. Giga heeft slechts 85 procent van de tijd recht op de aansluiting; in ruil daarvoor krijgt het bedrijf een korting van 65 procent op de transportkosten voor de stroom. Giga Leopard in Delfzijl vergt een investering van 350 miljoen euro en de korting van Tennet is essentieel om het park rendabel te maken.
,,Met die tijdsgebonden contracten kunnen we bedrijven tóch aansluiten'', zegt ceo Manon van Beek van Tennet. ,,Elk bedrijf dat niet altijd elektriciteit nodig heeft, kan zo'n contract overwegen.''
Met de deeltijdcontracten kunnen meer bedrijven toch een aansluiting krijgen. En in het geval van Giga is er nog een groot voordeel. Van Beek: ,,We kunnen met batterijen ook beter gebruik maken van de beschikbare duurzame stroom. We slaan die op als er veel zon of wind is en leveren weer als de vraag hoog is. Dan hoef je minder gebruik te maken van gascentrales en kun je de uitstoot van CO2 verminderen. En deze batterijen zijn goed voor de betrouwbaarheid en ook voor de leveringszekerheid van het stroomnet.''
Giga koppelt als grootverbruiker aan het hoofdspanningsnet van Tennet, maar kleinere batterijen op bedrijfsterreinen en in woonwijken kunnen ook helpen het elektriciteitsnet te ontlasten in de 'spits'.
Van Beek: ,,Ook elektrische auto's zullen uiteindelijk onderdeel worden van de hele balancering.'' In Utrecht wordt al gewerkt aan een systeem waarbij elektrische auto's laden als de stroom goedkoop is en terugleveren als er veel vraag is naar stroom.
Opslag en elektriciteit en 'deeltijdaansluitingen' moeten het mogelijk maken dat het stroomnet de vraag naar elektriciteit een beetje kan bijbenen. Regionale netbeheerders zoals Liander en Enexis bieden ook al dergelijke contracten aan voor bedrijven die niet de klok rond een zware aansluiting nodig hebben. Een bakkerij bijvoorbeeld die de ovens alleen 's nachts nodig heeft en overdag toekan met veel minder. Zo kunnen op het overvolle stroomnet toch nog nieuwe aansluitingen gerealiseerd worden.
Volgens minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei is de overeenkomst 'een mijlpaal'. ,,Dankzij dit nieuwe type contract en de goede samenwerking wordt het mogelijk om de ruimte op het stroomnet die er nog is buiten de 'spits' optimaal te gebruiken. En bovendien de duurzame elektriciteit in te zetten als er minder zon en wind is'', laat Hermans weten. ,,Ik hoop dat dit een doorbraak is en dat andere bedrijven die dat kunnen ook een flexibel contract overwegen."
Meer batterijparken
Tennet wil verspreid over Nederland meerdere grote batterijparken om het stroomnetwerk te ontlasten. Maar ook dat is lastig te realiseren. Een batterijpark is natuurlijk ook een grote afnemer en vergt een zeer zware aansluiting. In Delfzijl kan Giga snel bouwen doordat aluminiumsmelter Aldel twee jaar geleden als gevolg van de energiecrisis failliet ging en de aansluiting op het stroomnet daarbij vrijkwam voor Giga; een gevalletje 'de een zijn dood is de ander zijn brood'.
Giga Storage wil in Nederland drie of vier batterijparken bouwen zoals in Delfzijl.
Directeur Ruud Nijs: ,,Onmisbaar in de energietransitie. De weerman zit er altijd naast. Niemand kan voorspellen of die wolk wel of niet boven jouw zoninstallatie komt te hangen. Gisteren met veel wolken en met zon was een goede dag, toen heeft de batterij in Lelystad 7200 euro verdiend door te laden en te ontladen.''