Financieele dagblad 10-03-2021
Bonussen voor bestuurders bleven onaangetast, ondanks coronacrisis
Pim Kakebeeke Pieter Couwenbergh 9 mrt
...
Commissarissen van bedrijven hebben de bevoegdheid om de bonusregeling van bestuurders aan te passen, en de coronacrisis was daar zeker een goede reden voor geweest. Maar dat is niet gebeurd. 'De stemming bij de grote beursfondsen is: liever niet afwijken van het met aandeelhouders afgesproken beleid.'
PostNL profiteerde van de coronapandemie. De commissarissen onderzochten het maatschappelijk draagvlak voor de bonus van de top.
PostNL profiteerde van de coronapandemie. De commissarissen onderzochten het maatschappelijk draagvlak voor de bonus van de top. Foto: Ramon van Flymen voor het FD
Bedrijven hebben de beloningen voor de top ondanks de coronacrisis niet aangepast. Commissarissen hebben de mogelijkheid om de jaarbonus in uitzonderlijke situaties achteraf bij te stellen, maar laten die optie nu onbenut. Een enkel beursfonds (DSM, Heijmans) heeft een geplande salarisverhoging uitgesteld, of kleine correcties doorgevoerd in de berekening.
Dat blijkt uit een inventarisatie van 23 verschenen jaarverslagen door beloningsadviseur Focus Orange in opdracht van FD. Een aantal bedrijven, waaronder Sligro, Heineken en Randstad, heeft overigens al in het voorjaar van 2020 aangegeven de jaarbonussen te schrappen vanwege corona. Alle drie zagen de winst over afgelopen jaar fors kelderen.
De discretionaire bevoegdheid die commissarissen hebben om aanpassingen te doen lijkt daarmee een nagenoeg dode letter te zijn. 'Corona heeft zeker op de agenda gestaan van de beloningscommissies, maar de stemming bij de grote beursfondsen is: liever niet afwijken van het met aandeelhouders afgesproken beleid', zegt Joep van Beurden die behalve topman van Kendrion ook commissaris is bij betaalapp Adyen.
Die terughoudende opstelling van commissarissen heeft veel te maken met de vorig jaar aangescherpte Europese regels over aandeelhoudersrechten. Aanpassingen, ook tijdelijke, moeten worden aangegeven en toegelicht. 'Terughoudendheid in het discretionair aanpassen van de beloning wordt aangemoedigd door institutionele beleggers. De keerzijde is dat commissarissen nu niet geneigd zijn naar beneden aan te passen, omdat het de vraag is of ze instemming krijgen wanneer zij naar boven willen bijstellen’, zegt Camiel Selker van Focus Orange.
Tot enkele jaren geleden weken bedrijven nog wel eens af van het beloningsbeleid met eenmalige extraatjes. Dat was het geval in het laatste jaar van Jeroen van der Veer als topman van Shell en voor de Philips-top vanwege de succesvolle afsplitsing en verkoop van een bedrijfsonderdeel.
Te veel rugwind door corona
Een aantal beursfondsen heeft geprofiteerd van de lockdown door corona, met name pakjesbezorger PostNL en supermarktconcern Ahold Delhaize, waartoe ook winkelplatform Bol.com hoort. Dat vertaalde zich bij het winkelbedrijf in een maximale jaarbonus voor topman Frans Muller van 150%, oftewel €1,6 mln.
‘We hebben ons afgevraagd of we gezien de omstandigheden moesten korten. Maar die rugwind is niet vanzelf gekomen.’
Ben Noteboom, commissaris Ahold
'We hebben ons afgevraagd of we gezien de omstandigheden moesten korten', zegt commissaris Ben Noteboom. 'Maar die rugwind is niet vanzelf gekomen. Er is ongelooflijk hard gewerkt om in korte tijd de winkels en distributiecentra coronaproof te krijgen en te zorgen dat klanten hun eten en drinken kon krijgen. Alle werknemers hebben ook wat extra's gekregen. We vinden de beloning redelijk.' De beloning van de topman (+ 34%) groeide harder dan van zijn aandeelhouders (+8% dividend plus koerswinst)
Bij PostNL hebben de commissarissen het maatschappelijk draagvlak van de bonus voor de top onderzocht tegen de achtergrond van de ongekende impact van corona op de samenleving. 'Dat heeft niet geresulteerd in een aanpassing, niet naar beneden, niet naar boven', aldus het jaarverslag. De bonus voor ceo Herna Verhagen bleef net onder de maximale bonus. De personeelskrimp zette er door (minus 7%), ondanks de corona-rugwind en de komst van werknemers van het overgenomen pakjesbedrijf Sandd.
Zwart vooruitzicht
Bij de bedrijven die afgelopen jaar last hadden van economische tegenwind, behoren het voor de olie- en gasindustrie actieve SBM Offshore en Kendrion, dat onderdelen levert aan de automobielindustrie. De laatste zag de winst kelderen, aandeelhouders kregen geen dividend uitgekeerd, maar topman Van Beurden kreeg wel een jaarbonus. Zijn salaris (vast plus jaarbonus) nam met 25% toe. Die had nog 15 procentpunt hoger uit kunnen vallen als de commissarissen niet een paar correcties hadden doorgevoerd, vertelt Van Beurden.
'In het tweede kwartaal zag het er heel zwart uit. De fabrieken van Duitse autobouwers waren dicht. We besloten toen diverse maatregelen te nemen om door de storm te komen. We hebben het dividend geschrapt, arbeidstijdverkorting ingevoerd. Ook de top-50 heeft 15% salaris ingeleverd om maar geld te besparen. En we hebben investeringen opgeschort en een project in China gestopt'.
Zuiver in de leer
Vanaf de zomer ging het steeds beter met Kendrion, en de operationele winst eindigde uiteindelijk in een stevige plus. 'We hebben toen besloten de vanwege corona uitgestelde investeringen en de afschrijving op het Chinese project wel mee te tellen bij de berekening van de bonus voor de top. Zonder die aspecten was het hoger geweest. Ik onderschrijf het volledig. We willen elke schijn vermijden dat we de afspraken met de aandeelhouder aanpassen en zuiver in de leer zijn. We willen binnen de kaders blijven.'
Bouwbedrijf Heijmans greep de coronapandemie aan om een vierde criterium toe te voegen aan het beoordelingskader voor de top. Het accent kwam te liggen om het stormproof maken van het concern. De geplande salarisverhoging is vanwege de onzekerheid rond het virus uitgesteld, net als bij DSM. Bij ingenieursbureau Arcadis, dat na een ingrijpende reorganisatie de weg omhoog lijkt te hebben gevonden, heeft topman Peter Oosterveer afgezien van zijn jaarbonus. Aandeelhouders van Arcadis kenden een goed jaar met een totaalrendement van 33%.
...