Gekte op bouwmaterialenmarkt: ‘Zulke prijsstijgingen heb ik in geen twintig jaar meegemaakt’
De prijzen van grondstoffen en bouwmaterialen zijn de afgelopen maanden in recordtempo gestegen. Er is sprake van een ‘totale gekte’ op de wereldwijde markt, blijkt uit een rondgang van Cobouw. Vooral aannemers gaan de gevolgen in hun portemonnee voelen. “Dit houdt zeker tot de zomer aan.”
NIEUWSMARKTONTWIKKELINGUITGELICHTSTAALMATERIAALMARKTONTWIKKELINGISOLATIEHOUTGRONDSTOFFENBUITENLANDBOUWKOSTEN
Eerste publicatie 06:03Laatst gewijzigd 09:57
“Dit heb ik in geen twintig jaar meegemaakt”, zegt Robert Kwintenberg van Brink Staalbouw. De directeur heeft er sinds december mee te maken. De prijzen blijven maar stijgen en de kans is groot dat de gevolgen daarvan straks op zijn bordje belanden. Toch is de staalbouwer er nuchter onder. “We hebben ook wel eens inkoopvoordelen gehad.”
Het bedrijf houdt een staalprijsindex bij op zijn website (zie grafiek), met waarschuwingen voor prijsstijgingen. Vooral de marktsituatie van kokers, buizen en coil-gerelateerde producten (plaat) is zeer extreem, waarschuwt de bouwer haar klanten. “Deze prijsverhogingen zijn zó explosief. Ze zijn bijna niet bij te houden.”
Totale gekte op de wereldmarkt
Er heerst een ‘totale gekte’ op de wereldwijde markt van bouwgrondstoffen en -materiaal, blijkt uit een rondgang van Cobouw. Niet alleen de prijzen voor staal vliegen de pan uit. Ook hout en grondstoffen voor kunststof- en rubber-eindproducten (zoals isolatiemateriaal) hebben er in grote mate mee te maken.
Prijzen van kokers, buizen en coil-gerelateerde producten zijn tot 100 procent opgelopen, weet Bob Evers, voorzitter van branchevereniging Samenwerkende Nederlandse Staalbouw (SNS). In januari trok hij al aan de bel over de stijgende prijzen in de sector.
Staalprijzen op extreem hoog niveau
De situatie is drie maanden later nauwelijks veranderd. “In de staalsector staan de prijzen sinds begin dit jaar op een extreem hoog niveau, maar er vindt wel een stabilisering plaats. Bij kokers, buizen en coil blijven de prijzen echter maar stijgen, omdat er flinke schaarste is. Het gaat om bijna een verdubbeling in vergelijking met december.”
De staalprijsindex voor balkstaal (tekst gaat verder onder de foto)
Bij naaldhout is er ook sprake van een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Bij hardhout gaat het om zo’n 25-35 procent en bij plaatmateriaal schommelen de prijzen tussen de 6 en maar liefst 60 procent. Om niet te spreken over grondstoffen voor kunststof- en rubber-eindproducten: daar zijn prijsstijgingen van zeker 50 procent (zie kader voor alle prijsstijgingen).
Handelsconflicten en leveringsproblemen
De gekte heeft te maken met de situatie op de wereldmarkt. De vraag naar bouwgrondstoffen en -materiaal is zo groot, dat er schaarste is ontstaan. Daarnaast is er sprake van een beperkt aanbod; producenten kunnen de vraag bij lange na niet bijbenen. Handelsconflicten, leveringsproblemen en containertekorten stuwen de prijzen flink op.
De coronacrisis een belangrijke veroorzaker. “Vorig jaar zijn er behoorlijk wat fabrieken afgeschaald en maar weer ten dele opgehaald”, legt Evers uit. “De automobielindustrie is sneller teruggeveerd dan gedacht. De bouw loopt wereldwijd ook goed door. Daardoor is er meer vraag naar staal dan toen werd gedacht.”
‘Dit is niet bij te benen’
Sterker nog: het gaat zó goed met de bouw in bijna alle wereldmarkten, dat de vraag nog nooit zo groot is geweest, vult Marc de Hoop van BMN Bouwmaterialen aan. Hij is category manager van houtproducten. “Normaal zijn er altijd markten waar het wat minder gaat. Nu is de vraag overal maximaal. Ook al draait de productie op volle toeren, dit is simpelweg niet bij te benen.”
Een ander probleem is China. In dit land herstelt de economie zich zo goed dat er veel wordt gebouwd. Europa is erg afhankelijk van de import van bouwgrondstoffen en -materialen uit China, maar de Chinezen houden veel producten voor zichzelf. “De Chinezen zijn goed voor
50 procent van de wereldproductie van staal”, legt Evers uit. “China bepaalt grotendeels de prijs. Het land heeft de afgelopen maanden ook een groot deel van het Europese schroot opgekocht, waardoor de Europese ovens nauwelijks konden draaien.”
Fabrieken in de VS platgegooid
Tel daarbij de vertraging op door de stremming in het Suezkanaal en het stilvallen van fabrieken in Amerika en je hebt een wereldwijd probleem. “Door het extreme winterse weer moesten fabrieken in Texas en Louisiana, waar veel isolatiebedrijven hun grondstoffen vandaan halen, platgegooid worden. Dat gaat minimaal nog een half jaar duren voordat dit weer is opgestart. In de tussentijd moet bijna alles uit China komen”, verklaart Piet-Jan Dijkstra voorzitter van brancheorganisatie Venin.
De gevolgen zijn groot. Vooral aannemers zijn straks de dupe, aangezien zij de hogere kosten op hun bordje krijgen. Producenten en leveranciers rekenen grotendeels hun prijzen door, maar bouwbedrijven kunnen dat niet zo makkelijk. Zij zitten vast aan vooraf afgesproken prijzen.
Groot risico voor aannemers
“Dit is het ondernemersrisico”, zegt Mario van Veen, economisch adviseur van IGG Bouweconomie. Hij houdt prijsstijgingen in de bouw in de gaten en heeft er contact over met aannemers. “Op dit moment vallen de gevolgen nog mee, al zijn er wel zorgen. Met name voor projecten die vorig jaar zijn gecontracteerd, is het risico groot. De vraag is of bouwers de extra kosten voor materialen, die ze toen niet hadden ingecalculeerd, kunnen dekken.”
Daarnaast krijgen aannemers te maken met langere levertijden. Door de schaarste lopen die ook flink op. Voor sommige producten duurt het zo drie maanden voordat ze worden geleverd, terwijl dit voorheen slechts een paar weken was. Planningen van bouwprojecten kunnen er flink door in de soep lopen.