WEBWINKELS
Straks wordt je pakketje bezorgd in je kofferbak
Het pakketvervoer in Nederland blijft stormachtig groeien. Bestelbedrijven en webwinkels verzinnen van alles om de bezorging efficiënter te maken. Van bezorg- robots en ophaalkluizen tot levering in de kofferbak van je auto.
P
Roger Cohen
Wie in juli op de High Tech Campus Eindhoven boodschappen bestelde bij Albert Heijn kreeg een andere bezorger dan gewoonlijk aan de deur. Deze keer geen gehaaste jongeman in blauw hesje. Nee, de pakken melk en de sperziebonen werden afgeleverd door een knalblauwe bezorgrobot.
Robot Aitonomi, gebouwd door het Duits-Zwitserse bedrijf TeleRetail, is in trek, zo blijkt uit het verslag dat vakblad Distrifood eind juli publiceert. Op de eerste dag doen maar liefst achthonderd mensen een bestelling bij de aerodynamische robot. Die doet zijn best de bestellingen op tijd te bezorgen, al moet hij enige kinderziekten overwinnen. Zo leiden wandelaars of passerende vrachtwagens tot verwarring bij Aitonomi.
Veel tijd om zich echt te bewijzen krijgt de bezorgrobot helaas niet. Het warme weer eind juli gooit roet in het eten. Het is te heet, zowel voor de computer, die moeite heeft met de registratie van de orders, als voor de personen die meelopen. De proef met de bezorgrobot wordt vroegtijdig stopgezet.
Het lijkt een maf experiment, maar toch laat het zien wat bezorgbedrijven en webwinkels eraan gelegen is om hun bezorgmodel te verfijnen. Van spijkerbroeken tot airconditioners en van tuinmeubelen tot luiers: Nederlanders kopen meer dan ooit op internet. Bezorgbedrijven zoals PostNL, DPD, DHL en GLS zien het aantal pakketten al jaren stormachtig groeien. In 2017 bezorgden de grootste zes pakketvervoerders 420 miljoen pakketten, wat goed was voor een omzet van in totaal €2,13 mrd, zo blijkt uit cijfers van toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM). Dat aantal zal alleen maar toenemen, is de verwachting. Groeimarkten zijn onder andere de levering van voeding en producten in de gezondheidszorg.
Bestelbusjes rijden af en aan om de bestelling zo snel mogelijk bij de consument aan huis te bezorgen. Levering op dezelfde dag? Avondbelevering? Alles om de consument zover te krijgen meer te bestellen. Fijn voor de onlinewinkelaar, die op zijn wenken wordt bediend. Wie had dat ooit gedacht, in pakweg 1990?
OVERLAST
Toch is er ruimte voor verbetering. Critici klagen over het groeiende aantal bestelbussen in woonwijken en stadscentra, met onveilige situaties en groeiende uitstoot van CO2 en fijnstof tot gevolg. Bestelbedrijven zelf willen hun logistieke proces graag efficiënter maken. Snelheid is belangrijk. Hoe langer het duurt voordat de bestelling er is, hoe groter de kans dat een klant de bestelling retour stuurt, zo blijkt uit onderzoek.
Er is nog veel te winnen: in bijna 10% van de gevallen kan de bezorger het pakje niet afleveren op het adres of bij een van de buren en moet het de volgende dag weer mee. First time right is dan ook een prioriteit bij marktleider PostNL, vertelt Liesbeth Kaashoek, directeur pakketten en logistiek. Het bedrijf werkt samen met webshops aan systemen om beter te weten waar de consument op welk moment zijn bestellingen wil ontvangen. ‘De smartphone moet misschien dezelfde dag in huis zijn, maar de sokken en de T-shirts mogen wellicht gebundeld op vrijdagmiddag, als je altijd vrij bent’, geeft Kaashoek als voorbeeld. Het lijkt logisch, maar om dat voor elkaar te krijgen moeten pakketbedrijven nog wel een slag maken. ‘Op het goede moment het pakket bij iemand op de gewenste plek krijgen, dat vraagt nog wel wat.’
Logistieke experts zien verschillende mogelijkheden om het bezorgproces efficiënter te maken. Veelbelovend lijkt het gebruik van pakketkluizen op plekken waar veel mensen komen, variërend van winkelcentra, bedrijvenparken, appartementencomplexen tot knooppunten zoals stations, benzinepompen, scholen, ziekenhuizen of de invalswegen van woonwijken. De voordelen zijn evident, zegt Walther Ploos van Amstel, lector stadslogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Bezorgbedrijven kunnen veel beter plannen wanneer ze pakketten naar de kluizen brengen en de consument kiest zelf wanneer hij zijn pakket uit de kluis haalt. ‘Zet de consument aan het werk, die vindt dat niet erg. Als je het maar bekendmaakt’, zegt Ploos van Amstel, die verwacht dat uiteindelijk een derde van de logistiek via pakketkluizen zal lopen.
Laurens Tuinhout is medeoprichter van Izipack, een applicatie waarbij de consument zelf bepaalt waar en wanneer een pakket wordt geleverd en EVAnet, dat bushaltes wil inzetten als locatie voor pakketkluizen. Hij trekt de vergelijking met de vuilcontainer op de straathoek. ‘Dat was even wennen, maar nu weten we niet beter.’ Tuinhout hoopt dat in de toekomst iedere burger een slimme pakketkluis op loopafstand tot zijn beschikking heeft, iets wat Izipack in september zal uitrollen in Zuid Holland.