Een ‘gaaf biotechbedrijf’ bouwen, was zijn ambitie. Eens kijken waar het zou stranden. Anno 1999 begon hij, met een diploma biologie uit Wageningen op zak en wat bedrijfservaring in Europa en de VS. ‘Ik startte als een ceo van niks. Twee wetenschappers en mezelf. Een medicijn was toen zo ver weg, man.’ Hij deed er twintig jaar over om te staan waar hij nu staat.
Lange tijd bleef Galapagos een speler die vooral onderzoeksdiensten leverde voor klanten uit de farma. Dat bracht geld op om overeind te blijven, maar de strategie en beurskoers — na een succesvolle lancering op Euronext Brussel en Amsterdam in 2005 — bleven zwalken. Tot in april 2015 duidelijk werd op welke potentiële goudmijn Galapagos zat. Uit een test onder 600 reumapatiënten bleek dat 83% van hen positief reageerde op het middel filgotinib. Een miljardenmedicijn was in de maak.
Het ‘wonder’ filgotinib
‘Hé, er blijft een flipper hangen.’ Net als thuis heeft Van de Stolpe op het kantoor in Leiden een ouderwetse flipperkast staan. Behendig schroeft hij de kast open en bestudeert aandachtig het web van draden en stekkertjes aan de binnenkant. Een los contactje. ‘Morgen even een soldeerbout meenemen.’
De Galapagos-topman, meestal gekleed in jeans en T-shirt met trui of vest eroverheen, heeft er blijkbaar alle tijd voor. De overvolle agenda lijkt hem niet in zijn greep te hebben. Terwijl er toch wel het een en ander moet gebeuren, al was het maar de snelle groei in goede banen leiden en een balans vinden tussen de vele buitenlandse reizen en op tijd weer thuis zijn voor zijn zoon. ‘Ik heb het eigenlijk niet zo druk. Ik heb de juiste mensen om me heen. De operationele taken zijn uitbesteed en goed belegd.’
Zijn aandacht richt hij op de grote deals. Dat filgotinib hét uithangbord werd van Galapagos, is een wonder. Het was al meermaals bijna dood. Eerst haakte farmaconcern GSK af als onderzoekpartner. Later ook AbbVie, waarna de beurswaarde van Galapagos in mum van tijd met €1 mrd in elkaar plofte.
‘Wij hebben €1,5 mrd in filgotinib gestoken, en samen met Gilead €3 mrd. Die nieuwe middelen komen vandaag bijna allemaal van biotech, zijn erg duur en moeten uiteindelijk wel terugverdiend worden’
Het was in 2015 en toen verkondigde Van de Stolpe doodleuk dat het de mooiste dag van zijn bedrijf was. 'Bij ons alleen blije gezichten', zei hij. Abbvie sloeg de bal mis, luidde het. Hij kreeg gelijk en sloot enkele maanden later — voor datzelfde onderzoek — met Gilead de scherpste biotechdeal uit de geschiedenis van de Lage Landen. De Amerikanen legden zomaar even $725 mln op tafel, om mee te beginnen. 'Hij doet niets liever dan onderhandelen', zeggen naaste medewerkers. 'Daar kickt hij op.'
De droom van de Galapagos-topman komt nu wel heel dichtbij. Drie van de tien best verkopende geneesmiddelen ter wereld zijn reumamiddelen. Het bedrijf, met zijn hoofdkantoor in Mechelen, zit volgens kenners in de ‘sweet spot’ van de farmasector. Nu het naar de markt kan gaan met een medicijn als filgotinib — dat geen injectie is maar een pil — en daarmee voor veel patiënten beschikbaar komt, krijgt het uitzicht op een miljardenomzet.
Zo groeit Galapagos — als ‘een kleine vis in een zee vol haaien’, zegt Van de Stolpe — stilaan uit tot volwaardig farmabedrijf, met geld om zelf overnames te doen en onderzoeksprojecten van anderen te kopen. Maar een eigen verkoopnetwerk uitbouwen is nu eerste prioriteit. Als onderdeel van de deal met Gilead zal Galapagos de verkoop van filgotinib in de Benelux en enkele Europese landen op zich nemen.
Hoeveel het middel zal kosten? Galapagos lichtte op de nieuwjaarsbijeenkomst al een tipje van de sluier op. De prijs zal niet veel verschillen van rivaliserende producten die al op de markt zijn: de huidige medicijnen kosten in Europa ruim €10.000 per patiënt per jaar. Van de Stolpe zegt niet bang te zijn voor het zwaar gepolitiseerde publieke debat in Nederland en België over te dure medicijnen: ’Wij hebben €1,5 mrd in filgotinib gestoken, en samen met Gilead €3 mrd. Die nieuwe middelen komen vandaag bijna allemaal van biotech, zijn erg duur en moeten uiteindelijk wel terugverdiend worden.’
Waar Van de Stolpe evenmin moeite mee heeft, is zijn notering in de Quote 500-miljonairslijst, zij het op een bescheiden plek: 489. ‘Ik heb wel eens discussies met anderen over de hoge salarissen en waarderingen in onze sector. Ik zeg dan: Luister, Galapagos houdt wel 700 gezinnen aan het werk.’
De honger van Gilead
Donderdagmiddag, 14 februari, is Van de Stolpe een van de hoofdgasten op het ‘Innovation for Health’-congres in het WTC Rotterdam. Hij slentert wat langs de tientallen standjes met innovatieve medische diensten en producten alvorens deel te nemen aan een paneldiscussie. Onderwerp: fusies en overname als innovatieve strategie. Ook in het panel: Edwin Moses, ceo van het Gentse biotechbedrijf Ablynx, dat eind vorig jaar voor €3,9 mrd in handen kwam van de Franse farmareus Sanofi.
Moet Galapagos zelfstandig blijven of is een overname – zoals Ablynx is overkomen – beter voor het bedrijf? De zaal mag zijn stem uitbrengen. De mening van de aanwezigen zal na afloop bekend worden gemaakt. Van de Stolpe wacht de uitkomst niet af: ‘Ik beloof iedere uitslag te volgen’, zegt hij uitdagend. Hij heeft zijn toehoorders goed ingeschat. Een overgrote meerderheid stemt voor behoud van zelfstandigheid. Achteraf nipt hij tevreden van zijn biertje. ‘Ik wist zeker dat de zaal het met me eens zou zijn.’
Levensloop
Onno Van de Stolpe werd in 1959 geboren in Geldrop). Hij studeerde moleculaire biologie aan de Wageningen Universiteit en was een tijdlang actief voor het Netherlands Foreign Investment Agency in Californië. Daarna werkte hij onder meer bij de biotechbedrijven Molecular Probes en Crucell. Bij Crucell richtte hij een afdeling in genomics op, in samenwerking met het Vlaamse Tibotec. In 1999 startte hij zijn eigen biotechbedrijf Galapagos. Van de Stolpe heeft één zoon en zeilt in zijn vrije tijd graag met het jacht dat hij met studievrienden kocht.
Er is nog een (grote) hindernis op het parcours dat Van de Stolpe voor zichzelf heeft uitgestippeld: partner Gilead. Een overnamebod is allesbehalve ondenkbaar, zodat Gilead het volledige potentieel van filgotinib naar zich toe zou kunnen trekken. De Amerikanen tastten ooit eens zo’n scenario af bij Galapagos. Uiteindelijk mondde dat uit in de filotinib-deal en een standstill. ‘Ik kan me voorstellen dat er zaken zijn die Gilead niet lekker zitten. En ze kunnen ook rekenen', zei Van de Stolpe ooit. Hij neemt daarover geen blad voor de mond, en koketteert er ook graag mee, om de beurskoers hoog te houden.
'Onno weet hoe hij het spel moet spelen', bevestigen ingewijden. 'Hij manipuleert niet de koers, hij helpt de koers sturen.' En belangrijk, hij heeft veel investeerders rijk gemaakt. Zo bouw je een reputatie op. Zelfs in die mate dat hij bij de beursgang op Nasdaq in 2015 honderden miljoenen ophaalde. Nu is geld geen kwestie meer bij Galapagos, met €1,3 mrd op de bank.
‘Denk groot', is het devies van de landheer. Hoe groot, dat laat hij gevraagd en ongevraagd bij iedere gelegenheid weten. ‘Wij kunnen met Galapagos Philips overvleugelen’. De huidige beurswaarde van Philips is ruim €30 mrd. Galapagos zit op bijna €5 mrd.