VolkerWessels-topman baalt van Zeesluis: “Ik eis minimaal 5 procent marge”
bouwbreed 267
VolkerWessels-topman baalt van Zeesluis: “Ik eis minimaal 5 procent marge”
VolkerWessels verdient liever een goede boterham met rotondes en fietspaden. De bouwer schrijft zonder minimale winstmarge van 5 procent niet meer in. De enorme verliespost bij de zeesluis IJmuiden maakt de bouwer nog kritischer bij nieuwe mega-projecten. “We zijn altijd al voorzichtig.”
Het bedrijf greep wel naast een paar grote projecten, waaronder de Afsluitdijk. “De prijzen die zijn neergelegd bij de Zuidsasdok en Blankenburgtunnel zijn nog steeds laag te noemen. VolkerWessels kan die projecten niet bouwen voor dat geld. Ik zeg niet dat andere bouwers dat ook niet kunnen, maar wij beginnen er niet aan. We tekenen alleen nog in op projecten waar wordt gegund op kwaliteit”, stelt topman Jan de Ruiter.
Afgelopen jaar is geen enkel groot infraproject binnengehaald, maar desondanks is de orderportefeuille met ruim 8 miljard euro historisch hoog.
Alle divisies groeien, ook infra
De toon is gezet bij de presentatie van de jaarcijfers. De grootste bouwer van Nederland heeft een roerig jaar achter de rug met de beursgang en het overlijden van Dik Wessels, maar sluit af met klinkende cijfers. De jaarcijfers worden gepresenteerd in een zaaltje van DigiBase, het fonkelnieuwe data-centrum in Nieuwegein om te laten zien dat BIM, smart en ‘the internet of things’ de nieuwe speerpunten zijn voor de bouw.
Nu de crisis voorbij is zijn de resultaten “mooi” te noemen: 142 miljoen euro winst op een omzet van 5,7 miljard euro. Vergelijken met andere grote bouwers zijn dat hoge marges te noemen. Ook de verliespost van 67,5 miljoen voor de Zeesluis zit al in de cijfers van 2017, maar worden ruimschoots goed gemaakt door andere meevallers waaronder SAA-One A1-A6 en A9 Badhoevedorp.
De bouwer heeft ook alle crisisjaren goed doorstaan met zwarte cijfers, maar ziet nu weer aan alle kanten groei. Vooral bij de woningbouw- en vastgoedpoot, maar ook bij de infradivisie draaien de zaken uitstekend. Ook het spreiden van de kansen met vestigingen in Duitsland, Engeland en Amerika zijn allemaal goed uitgepakt en dragen bij aan de mooie cijfers.
Wat is het geheim van VolkerWessels?
De Ruiter: “De voorzichtige aanpak en de inzet op kleine en middelgrote projecten: We verdienen het meeste geld met rotondes, fietspaden en kabels. Met vijftig projecten van 3 maanden is het een stuk makkelijker te puzzelen dan met die grote projecten. Bij alle projecten boven de 150 miljoen euro wordt nu nog extra kritisch gekeken naar de haalbaarheid, maar de tenderkosten en winkansen staan vaak niet in verhouding. Als we daardoor minder zullen gaan inschrijven, dan is dat maar zo. Toch zal dat wel meevallen, want 95 procent van de omzet komt uit projecten tot 150 miljoen euro. Bij alle bouwprojecten willen we beginnen met minimaal 5 procent winstmarge, de risico’s zijn al groot genoeg. Dat is relatief hoog voor de bouw, maar nog altijd laag in vergelijking met andere sectoren.”
Wat ging daar nu mis bij de zeesluis IJmuiden en is dat BAM verwijtbaar?
“Het is een complex project op een lastige plek. We hebben een ontwerpfout gemaakt en het kost veel tijd om het ontwerp om te gooien en alsnog het project goed af te bouwen. Niemand wilde dit. We hebben ook excuses gemaakt aan Rijkswaterstaat. Het is onze fout en we zullen het oplossen. Het is BAM niet meer verwijtbaar dan ons. We hebben samen de fout gemaakt en zullen ‘best for project’ de sluis afbouwen. Ja, dat kost de combinatie 135 miljoen bovenop een contract van 600 miljoen en dat verlies is een dikke kras op de plaat voor onze infradivisie.”
Laat VolkerWessels grote projecten voortaan links liggen?
“Nee zeker niet, al hebben we afgelopen jaar de Blankenburgtunnel, A16, Afsluitdijk en Rijnlandroute zien passeren. We kijken extra kritisch naar grote projecten, maar als we er brood in zien zullen we zeker inschrijven. De inspanningen moeten wel in verhouding staan tot de mogelijkheden en voordelen om de klus binnen te halen. En die afweging is bij de grote dbfm-contracten wel lastiger geworden. De praktijk is nu dat 2 van de 3 volledig uitgewerkte ontwerpen in de prullenbak verdwijnt, zoals nu bij de Afsluitdijk. Zonde van al die tijd en moeite. Dat moet echt veel slimmer kunnen.”
Hoe dan?
“Door eerder een partij te selecteren en maar een ontwerp volledig uit te werken. Selecteer partijen op ideeën voor dat specifieke, betrouwbaarheid en trackrecord. Daar hoort ook een prijs bij. Dan kan de opdrachtgever samen met die ene partij een goed ontwerp uitwerken dat past bij de wensen van de opdrachtgever. Het eindontwerp moet dan wel passen binnen die afgesproken prijs. Maar veel meer in een alliantie-achtige structuur met meer ruimte voor kansen en risico’s.”
Is de inschrijfprijs dan geen slag in de lucht?
“Nee, dit gebeurt al succesvol in Engeland. De huidige praktijk is ook niet wenselijk. Nu zie je in Nederland nog een handjevol bouwers die afkomen op de grote projecten in combinatie met allemaal buitenlandse partijen. Ook die praktijk is in Engeland doorbroken. “
Risico’s worden sinds de A15 MaVa toch al eerlijker verdeeld?
“Nou, de overheid draagt nu vaker risico’s voor vergunningen, maar het is toch behoorlijk inflexibel allemaal. Bij een dbfm-contract zit zo’n procedure behoorlijk in een keurslijf. En dialoogfase met de opdrachtgever klinkt misschien wel als goed overleg, maar zijn uiteindelijk maar een paar gesprekken. We steken 10.000den uren in een ontwerp dat zo de prullenbak in verdwijnt. Als we meedingen, schrijven we meteen een bedrag af voor de tenderkosten. De winkansen zijn gemiddeld 1:4 met miljoenen aan tenderkosten en dat is dus een matig verdienmodel.”
Hoe loopt het eigenlijk met de standaardwoningen uit de fabriek in Rijssen?
“We hebben nu bijna 1000 standaardwoningen geleverd. Er is veel vraag naar en er is ook belangstelling in Duitsland en Engeland waar we weer net andere standaardwoningen maken. We mikken op 2 huizen per dag en zijn vooralsnog de enige aanbieder. Tegelijk werken we bij ons meer flexibele woonconcept Pluswonen naar meer prefab en standaard. Die concepten groeien naar elkaar toe.”
Een standaardwoning uit de fabriek van Dik Wessels.
Dik Wessels voorspelde een ‘break-even-punt bij 2000 woningen. Is dat nog steeds de verwachting?
“Dat getal ken ik niet. Maar de vraag is groot en het concept loopt goed. Standaard woningen en standaardconcepten hebben zeker de toekomst.”
Hoe moet dat zonder de inspiratie en ideeën van Dik Wessels?
“We hadden hem er nog heel graag bij gehad. We hebben nu net Frank Verhoeven benoemd als nieuwe onafhankelijke commissaris op de plek die Dik heeft achtergelaten. Gelukkig ook iemand met veel ervaring in de bouw en infra en goed ingevoerd in de sector. Een waardige opvolger.”
Hebben jullie last van de aantrekkende bouwsector?
“We zijn niet immuun, maar we hebben relatief veel mensen in vaste dienst en nog relatief veel eigen toeleveranciers. We hebben nog een aantal eigen fabrieken voor deuren en kozijnen en veel vaste toeleveranciers. Die houden we zoveel mogelijk vast in goede en slechte tijden. Natuurlijk heeft de krapte een effect, maar we hebben er voorlopig geen last van. Tegelijk proberen we wel de instroom van nieuwe mensen te bevorderen met allerlei initiatieven. Het is altijd een komen en gaat, maar we hebben met ruim 16.000 mensen weer meer mensen in dienst dan vorig jaar.”
Hoe zijn de vooruitzichten voor 2018 en verder?
“Rooskleurig. We verwachten nog mooiere cijfers dit jaar. Alle divisies draaien goed. En ook alle beloftes voor de middellange termijn bij de beursgang verwachten we waar te kunnen maken.”