Nog een stukje proza uit de Tijd:
De Nyrstar-vestiging in het Australische Port Pirie is een mogelijke winstmotor, maar ook een zorgenkind. Bij de herontwikkeling liep veel mis. Twee auditrapporten legden dure fouten bloot.
Port Pirie is een speerpunt van Nyrstar dat de vestiging ombouwde naar een geavanceerde metaalrecuperatie- en raffinagefabriek, met de bedoeling de winst op te drijven. Maar de ombouw werd een calvarietocht en ook nu doen er zich geregeld problemen voor, deze week nog.
De reconversie duurde veel langer dan gedacht en was vooral ook fors duurder. In het jaarverslag van 2014 schatte Nyrstar de factuur op 514 miljoen Australische dollar. Het werd uiteindelijk 714 miljoen (434 miljoen euro tegen de huidige koers), volgens het laatste jaarverslag.
Onregelmatigheden
De dienst van het interne hoofd audit Gilbert Guinikoukou boog zich over het dossier en vooral over de uit de pan swingende onkosten. De auditors stootten op mogelijke onregelmatigheden bij het plaatsen en betalen van bestellingen en het beheer van het project. Ze kwamen ook tot de vaststelling dat de controle op meerdere vlakken helemaal of deels niet efficiënt was.
Nyrstar besloot zelfs een forensisch onderzoek op te starten en consultants EY en KPMG een onderzoek te laten uitvoeren naar contracten met 24 grote leveranciers die voor ruim 400 miljoen Australische dollar werken mochten uitvoeren. De Tijd kreeg hun rapporten van medio 2018 onder ogen.
KPMG (4 leveranciers) besloot dat de selectie- en toekenningsregels op tal van punten niet werden gevolgd en dat vele rekeningen significant afweken van de planning én de goedkeuringen door Nyrstar. Er waren zelfs aanwijzingen dat sommige werken niet mochten worden uitgevoerd of niet nodig waren.
EY (20 leveranciers) legde een aantal ‘potentiële anomalieën’ bloot met een totale waarde van 31,9 miljoen Australische dollar. Er waren ook mogelijke dubbele betalingen en opnieuw rekeningen die hoger waren dan goedgekeurd. Bovendien bleek de databank met gegevens van de leveranciers gebrekkig.
Voorspraak
De consultant besteedt in zijn lijvig rapport drie pagina’s aan de dubieuze rol van de intussen ontslagen projectmanager van Port Pirie, Andrew Napier. Die bleek op basis van zijn mailverkeer goede banden te onderhouden met op zijn minst vier bedrijven waarmee Nyrstar op zijn voorspraak zaken deed.
Eén bedrijf werd geleid door zijn broer, al meldde Napier intern het mogelijke belangenconflict. Met de topman van twee andere leek hij bevriend. In één geval wisselden ze vakantie- en familiekiekjes uit en persoonlijke berichten, zoals de suggestie van een ‘ski-/golfweek met de jongens’. Bij een vierde firma gebruikten Napier en een manager erg familiaire taal in hun mails, zoals de aanspreking ‘Hey dude’.
Nyrstar kon al een deel van de onkosten voor Port Pirie recupereren. Guinikoukou heeft het over ‘slecht beheer’ door Napier. ‘Maar ook door de leiding van Nyrstar. Met een betere aanpak zou de groep misschien niet in de problemen gekomen zijn.’
Gewoonweg ontluisterend. Voor een op wereldschaal opererende groep bangelijk slecht beheer.