Uit De Tijd:
Euronext geeft flitshandelaars onzichtbare voorsprong
Mathijs Rotteveel, 05 oktober 2020 12:12
Dankzij het handelssysteem Optiq is informatie voor sommige klanten eerder beschikbaar.
Euronext ENX-1,80% laat flitshandelaren profiteren van een informatievoorsprong op andere beleggers. Via het handelssysteem van de beurs kunnen de snelste handelaren vooruitlopen op transacties van gewone beleggers, die daardoor zonder het te weten worden benadeeld. Het voordeel voor flitshandelaren blijkt al twee jaar te bestaan.
In het handelssysteem Optiq van Euronext krijgen handelaren die betrokken zijn bij een aan- of verkoop eerder informatie dan de rest van de markt. Dat zou gelden voor ongeveer 80 procent van de transacties, zoals de aan- en verkoop van futures en aandelen. Optiq, in augustus goed voor een handelsomzet van meer dan 140 miljard euro, werd twee jaar geleden in gebruik genomen bij de beurzen in Brussel, Amsterdam, Lissabon en Parijs. Later kwam Dublin erbij.
Microseconden
Het gaat om tientallen microseconden (een miljoenste seconde), maar dat is voor flitshandelaren genoeg om een voorsprong te nemen. Hun razendsnelle automatische handelsprogramma’s kunnen na een grote kooptransactie in een microseconde inspelen op een komende prijsstijging van een vergelijkbaar product.
De meeste klanten van Euronext hebben niet in de gaten dat andere spelers die informatievoorsprong gebruiken. Een handelaar op Euronext zegt te weten dat hij altijd achter de feiten aan loopt. ‘De kosten van dat risico worden doorberekend aan klanten.’
Volgens de Europese regelgeving (Mifid) is het cruciaal dat iedereen op dezelfde tijd over dezelfde informatie beschikt en er een gelijk speelveld op de beurzen ontstaat. Deutsche Börse maakt zich sterk dat in 99,9 procent van de gevallen klanten op hetzelfde moment dezelfde handelsinformatie krijgen.
Gelijkheidsbeginsel
In het datacenter van Euronext zijn alle kabels even lang zodat koersinformatie even snel naar alle klanten gaat. Dat Euronext tegelijkertijd via zijn handelssysteem sommige deelnemers (de ‘private feed’) een informatievoorsprong geeft op de rest (‘public feed’), is opmerkelijk, zegt advocaat financieel recht Frank ’t Hart. ‘Een beursexploitant moet het gelijkheidsbeginsel nastreven. Het startschot voor de race op de markt moet voor iedereen tegelijkertijd klinken’, zegt ’t Hart. ‘Hoe de deelnemers vervolgens presteren, is een ander verhaal.’
‘De vraag is waarom Euronext niet ingrijpt’, zegt een andere anonieme handelaar. ‘We zien dat snelle spelers kleine orders doorgeven, waardoor ze aan zo veel mogelijk transacties meedoen. De informatievoorsprong die ze verkrijgen, gebruiken ze om winst te maken met hun andere, grote deals.’
Daardoor zou de markt op Euronext nooit zijn wat ze lijkt. ‘Euronext staat toe dat gespecialiseerde handelaren het lek gebruiken om voor de markt te handelen’, aldus de anonieme handelaar. ‘Ze maken winst ten koste van de pensioen- en beleggingsfondsen. Jij en ik zijn de dupe van die loophole.’
Snelste aansluitingen
Verschillende klanten van Euronext zeggen aan de beursuitbater te hebben gevraagd het systeem te verbeteren, zodat op elk moment gelijke informatie voor iedereen beschikbaar is. Tot nu bleef dat zonder resultaat. Maar enkele partijen die handelen op Euronext zouden profiteren van de informatievoorsprong, omdat ze de snelste aansluitingen en apparatuur hebben.
Dirk Donker, hoofd Retail Services van Euronext Amsterdam, geeft toe dat de informatie over transacties vaak eerder bij deelnemers terechtkomt dan bij de rest van de markt. ‘Dat klopt. Je ziet dat de ‘private feed’ vaak iets sneller is dan de ‘public feed’. Dat is niet zo met opzet in het systeem opgenomen, maar geconstateerd nadat het in gebruik werd genomen. Maar je moet het niet groter maken dan het is.’
Volgens Donker heeft hij er helemaal geen klachten over gekregen van marktpartijen. ‘We zijn continu in gesprek met onze klanten. Als die dat een groot probleem zouden vinden, hadden we dat wel gehoord.’
© Het Financieele Dagblad