Alweer een halfjaar geleden verdween vlucht MH370 van de radar. De 239 mensen aan boord, uit vijftien verschillende landen, vonden de dood in - naar alle waarschijnlijkheid - het zuidelijke deel van de Indische Oceaan.
NU.nl zet met luchtvaartdeskundige Benno Baksteen de laatste stand van zaken op een rij.
Vier dingen die we na zes maanden nog steeds níet weten over het lot van de Boeing 777 van Malaysia Airlines en zijn inzittenden:
Wat er op 8 maart aan boord van het toestel gebeurde. De scenario's:
"Alle aanwijzingen duiden op menselijk handelen", zegt oud-gezagvoerder Baksteen, die de ontwikkelingen sinds de verdwijning 'op afstand' volgt.
Daarvan uitgaande zijn er volgens de luchtvaartdeskundige drie scenario's te schetsen. "Het meest waarschijnlijke is dat de captain met opzet heeft gehandeld. Ook kan het de co-piloot zijn geweest. Of, en dat is minder waarschijnlijk, iemand anders, een kaper, met kennis van zaken."
De Boeing 777 was in de nacht van vrijdag 7 maart op zaterdag 8 maart op weg van de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur naar de Chinese hoofdstad Peking en raakte tussen Maleisië en het zuiden van Vietnam van de radar.
Doelbewust is het toestel van de route afgeweken, nadat communicatieapparatuur nog geen uur na vertrek handmatig werd uitgeschakeld.
Een deel van de apparatuur was zelfs al vóór het laatste gesprek met de luchtverkeersleiding uitgeschakeld. Later werd ook de transponder uitgezet.
Dit was het laatste contact met de luchtverkeersleiding:
Vlak voor dat het toestel van de radar verdween, probeerde co-piloot Fariq Abdul Hamid nog te bellen met zijn mobiele telefoon. Dat mislukte.
Nadat de 777 al geen contact meer maakte, is het toestel door de Thaise militaire luchtverkeersleiding nog op hun primaire radar gesignaleerd. De Boeing vloog toen naar het westen.
Over de gebeurtenissen aan boord blijven nog veel vragen onbeantwoord, zo stelt Baksteen. Hoe zijn de koers- en hoogtewijzigingen ingeleid? Zijn het cabinedruk- en zuurstofsysteem gemanipuleerd? Hebben de motoren het begeven als gevolg van brandstoftekort? Was er een poging tot een gecontroleerde noodlanding op het water? Is het toestel (gecontroleerd) gecrasht?
Volgens Baksteen zouden de antwoorden op deze vragen de mogelijke scenario's kunnen onderbouwen, dan wel falsificeren. Het vinden van de zwarte doos is hierbij cruciaal.
Als de zwarte doos naar boven wordt gehaald, blijft er nog wel veel onduidelijk. Geluiden uit de cockpit van het moment dat het toestel van de route begon af te wijken, zijn waarschijnlijk overschreven door meer recentere cockpitgeluiden.
Duidelijkheid over de technische aspecten schept de zwarte doos mogelijk wel.
Of we de 'waarom-vraag' ooit kunnen beantwoorden.
Baksteen stelt dat de 'waarom-vraag' zomaar onbeantwoord kan blijven. "We komen er wel achter wát er is gebeurd. Dat kan heel precies gereconstrueerd worden als er wrakstukken zijn gevonden."
"Maar waarom. Dat komen we misschien wel nooit te weten. De beweegredenen van de dader zouden dan ergens vastgelegd moeten zijn en dat lijkt vooralsnog niet het geval. De dader is mogelijk uit geweest op het creëren van een mysterie."
Wat de precieze locatie van de Boeing is.
De meest voor de hand liggende vraag blijft toch: waar is het vliegtuig?
Inmiddels is het zoekgebied in de Indische Oceaan teruggebracht naar 60.000 vierkante kilometer. Dat is niet bepaald precies te noemen. Volgens experts duurt het een jaar om dit gebied, 1.800 kilometer ten westen van de Australische stad Perth, in kaart te brengen.
"Satellietinformatie is een stuk beter geanalyseerd. Waarschijnlijkheden zijn geformuleerd. Aan de hand daarvan gaan ze nu zoeken", legt Baksteen uit. "Ik heb het gevoel dat nu echt alle informatie op een rij staat en men de juiste plek te pakken heeft."
Ook de Australische vicepremier Warren Truss noemde dit gebied 'de juiste' en zegt ervan overtuigd te zijn dat hier het vliegtuig op de zeebodem ligt, "ondanks alle valse sporen de afgelopen maanden".
Net na de verdwijning op 8 maart ontstond er, tot verbazing van Baksteen, flinke vertraging. Primaire radarbeelden werden niet gebruikt, waardoor de focus van de zoekactie in het gebied van het laatste secundaire contact bleef. Namelijk: voor de kust van Vietnam. Olievlekken, wrakstukken en drie mysterieuze drijvende objecten bleken ongerelateerd.
Een paar dagen later werd het zoekgebied verlegd naar het westen van Maleisië, op basis van de militaire radarbeelden van de Thaise en Maleisische luchtmacht. Logischerwijs werd ook daar niets gevonden.
Dat het toestel uiteindelijk nog zeven uur is doorgevlogen, werd pas een week later bekend. Tijdens de vlucht was er geregeld contact met een satelliet boven de Indische Oceaan, waardoor kon worden bepaald dat het toestel ten westen van Australië in zee terecht moet zijn gekomen. Maar ook daar zorgden valse sporen voor valse hoop.
Wat de kansen zijn van de Nederlandse bodemonderzoeker Fugro.
Fugro heeft nu de opdracht gekregen om vanaf medio september het zoekgebied van 60.000 vierkante kilometer met een diepte van twee tot bijna vijf kilometer, een ruige oceaanbodem, nog onbekende vulkanen en bergruggen, met sonarapparatuur en videocamera's af te speuren.
Baksteen noemt de kans dat Fugro snel succes heeft "een kwestie van geluk". "Je moet ook maar net de goede kant op gaan", zegt hij. "Ga je juist de andere kant op, dan kan het, net als bij het toestel van Air France dat in 2009 in de Atlantische Oceaan stortte, wel eens twee jaar duren."
Maar dat er gezocht zal blijven worden, staat volgens Baksteen buiten kijf. "De zoektocht kost zo'n veertig tot vijftig miljoen euro per jaar. In het geval van de MH370 zal er altijd een partij zijn die dat geld ervoor over heeft."
Meer langere verhalen en achtergronden op NUweekend
De zoektocht naar MH370
1 / 7
Door: NU.nl/Lindsay Mossink