Ik ben niet in paniek, ik ben wel geïrriteerd. Ik ben er helemaal niet van overtuigd dat de mensheid erin slaagt het klimaat te sturen. Er zijn heel veel factoren die het klimaat beïnvloeden, o.a. de hoeveelheid mensen die op onze bol rond wandelen. Dat is pas echt schrikbarend. Zolang die hoeveelheid nog eerder toe dan afneemt, neem het reactieve stikstof alleen maar toe.
Wijzigingen op lange termijn van het klimaat worden bepaald door een ingewikkeld samenspel van factoren. Schommelingen in de circulatiepatronen van de atmosfeer, zoals blokkering kunnen weertypen opleveren die tientallen jaren aanhouden. Circulatiepatronen in de oceaan, zoals de 'grote transportband', kunnen klimaatveranderingen veroorzaken die jaren- tot millennia lang kunnen duren.
Ook het veel langzamere proces van de continentverschuiving heeft het klimaat veranderd. Toen de landmassa's ofwel dichter naar de evenaar ofwel dichter bij de polen kwamen, ontstonden er totaal verschillende klimaatsomstandigheden. Als grote landmassa's zich op hogere breedten bevinden, kunnen daar gemakkelijk ijskappen ontstaan. Door de beweging van land naar de polen ontstaan weer enorme oceanen die warmte absorberen, wat tot wereldwijde afkoeling leidt.
Om maar een paar voorbeelden te noemen.