Het is een van de grootste raffinaderijen ter wereld, die van Shell bij het Rotterdamse Pernis. Maar de installatie draait niet naar wens. De energiekosten zijn hoog, de concurrentie is hevig en de marges zijn beperkt. Er moet wat veranderen, zo zei Shells vorige topman Peter Voser in 2012 al in deze krant. Het concern kijkt kritisch naar Pernis, al zijn er geen officiële plannen voor verkoop.
Heeft dit Nederlandse complex eigenlijk wel overlevingskansen? Of moeten de bijna 3000 werknemers van de installatie zich zorgen gaan maken?
Kansen
Op zich zijn Nederlandse raffinaderijen als Pernis best modern’, zegt Erik de Vries, directeur van de vereniging van brandstofimporteurs Nové. ‘Maar onze leden mogen overal brandstof inkopen, ook in het Midden Oosten. En dat is toch een stuk beter, die zijn echt moderner.’
Toch zien betrokkenen nog kansen, in de eerste plaats vanwege de omvang. Shell Pernis kan elke dag ongeveer 400.000 vaten olie verwerken is en daarmee een van de grootste raffinaderijen ter wereld. Tegelijk produceert deze installatie grondstoffen voor de chemische industrie, waaronder aceton en andere oplosmiddelen. Dat geeft voordelen die kleinere raffinaderijen niet altijd hebben. Ook kan de installatie producten verwerken die Shell in de dure gtl-fabriek (‘gas-to-liquid’) in Qatar maakt; daarmee is het in ieder geval voor Shell een belangrijke raffinaderij.
Keuze
Maar dat is niet het grootste voordeel, verwacht Egbert Schellenberg, bestuurder bij vakbond FNV en verantwoordelijk voor de petrochemie. Hij ziet de locatie als een pluspunt. ‘Pernis ligt aan zee, dicht bij de Maasvlakte met een van de grootste brandstofterminals. Dat is strategisch erg handig, met name kleine raffinaderijen die meer in het land liggen krijgen het moeilijk, omdat de aanvoer van olie dan simpelweg meer kost.’
Schellenberg denkt wel dat ook Shell voor de keus komt te staan capaciteit in te perken. ‘Er staan nu drie van die destillatietorens en daarvan zou je er een of twee kunnen uitzetten. Maar dat doe je niet zomaar, want het kost veel tijd om zoiets in of uit te schakelen.’
Update
Shell zelf geeft geen cijfers over hoe de raffinaderij nu presteert. De jongste beschikbare gegevens komen uit de derde kwartaalcijfers van vorig jaar. In die cijfers staat dat de raffinaderij in Rotterdam $ 0,80 per vat verdiende, terwijl dat een jaar eerder nog $ 6 was.
Met raffinaderijen aan de Amerikaanse westkust verdiende Shell $?5,30 per vat, terwijl de situatie in Singapore juist slechter is dan in Europa: daar verloor het concern bijna $?2 per vat. Het concern geeft bij de presentatie van de kwartaalcijfers op 30 januari een update over deze rendementen.