'Shell moet oppassen voor Chinezen'
Oliereuzen als Shell of BP lopen het risico opgesplitst te worden, als het nieuwe Chinese staatsfonds de handen ineenslaat met hedgefondsen. Dat zegt Coby van der Linde , hoofd van het Clingendael International Energy Programme, in gesprek met deze krant.
China heeft onlangs het grootste staatsfonds van Azië opgericht om mee te beleggen in buitenlandse bedrijven. Het fonds heeft een omvang van $ 200 mrd en is ontstaan uit het snel oplopende handelsoverschot van $ 1330 mrd. Diverse Europese politici vrezen dat de Chinezen dit geld gebruiken voor investeringen en wellicht overnames in belangrijke industrieën als energie en grondstoffen.
Activisme
In een telefonisch gesprek met deze krant zei Jesse Wang van het fonds dat de westerse landen niet bang hoeven te zijn voor vijandige overnames of activistisch gedrag door de Chinezen. 'We hebben niet tot doel om controlerende belangen ten nemen in westerse bedrijven. Als we dat zouden doen, dan zouden we niet weten hoe we die bedrijven konden runnen. We hebben geen ervaring.'
De Chinese overheid heeft niet bekendgemaakt welke beleggingsstrategie ze precies wil voeren. Van der Linde voorziet echter dat het Chinese fonds zijn geld zal gebruiken om activistische aandeelhouders te financieren. 'Grote oliemaatschappijen lopen risico', zegt Van der Linde.
China stroopt al enkele jaren de wereld af om grondstoffen te kopen voor zijn snelgroeiende economie. Daarin slaagt het niet altijd. Toen het Chinese staatsolieconcern Cnooc de Amerikaanse oliemaatschappij Unocal wilde overnemen, blokkeerde de Amerikaanse regering de transactie uit angst de controle over de energievoorziening te verliezen.
'Opbreken'
'Het wachten is op een hedgefonds dat een poging gaat doen een van de oliemaatschappijen op te breken', zegt Van der Linde. 'Het is duidelijk dat zelfs de allergrootste zich zorgen moeten gaan maken, nu ook overheden zich aansluiten bij activistische aandeelhouders.'
Shell heeft een marktwaarde van ruim euro 180 mrd. 'Dat is heel erg kostbaar', bevestigt Van der Linde. 'Maar waar een wil is, is een weg. China is geïnteresseerd in de assets, hedgefondsen in het opstrijken van de extra waarde. Dat kan leiden tot opmerkelijke coalities.' Volgens Van der Linde is deze strategie kansrijk 'omdat ze het doen onder de vermomming van partijen die volgens de westerse spelregels werken'.
De eerste investering van het Chinese staatsfonds, die eerder dit jaar al werd gedaan, bedraagt $ 3 mrd in het Amerikaanse private equity-huis Blackstone. Martin Halusa van het Britse private equity-huis Apax was vorige week op bezoek in China en heeft naar verluidt gepeild of het staatsfonds ook in Apax wil investeren.
Slim
De private equity-huizen zijn niet activistisch. Het zijn wel slimme, ervaren investeerders die niet bang zijn om een bedrijf van verschillende miljarden dollars op te kopen of op te splitsen. Met de kennis die de Angelsaksische investeerders hebben, kunnen de Chinezen hun mogelijkheden in de westerse economie vergroten en daarmee het rendement op hun staatsinvesteringen.
Het staatsfonds van Abu Dhabi nam vorige week om dezelfde reden voor $1,35 mrd een 7,5%-belang in het Amerikaanse private equity-huis de Carlyle Group. Het investeringsbeleid van de Arabieren worden gedreven door de vrees op een dag geen olie meer uit de grond te kunnen halen. Zij zijn op zoek naar westerse bedrijven waarmee ze hun eigen economie een nieuwe impuls kunnen geven, zoals effectenbeurzen of producenten van alternatieve energie.