Interview Marjan van Loon
Shell-topvrouw waarschuwt: ’Komend jaar heel moeilijk om gas naar Nederland te krijgen'
Door THEO BESTEMAN
Updated Gisteren, 19:46
Gisteren, 19:01
in FINANCIEEL
DEN HAAG - Nederland mag dan af en toe bibberen, het heeft deze winter nog voldoende gas. „Maar komend jaar wordt het moeilijker”, zegt Marjan van Loon, directeur Nederland van Shell, ’s werelds grootste gashandelaar. Alle gasimport uit Rusland valt dan weg. Eén ding is zeker: Shell zal in Groningen geen kubieke meter gas meer oppompen. „Wij willen die verantwoordelijkheid niet meer nemen. Het is nu aan de overheid.”
Van Loon: ’Ook rijke landen moeten zich zorgen gaan maken of er genoeg gas is.’ SERGE LIGTENBERG
Voor het statige hoofdkantoor klinkt de Haagse realiteit, een wachtende lege taxi waarvan de motor continu draait. Alsof er geen energiecrisis is. Binnen in het Shell-gebouw vertelt de chemisch technoloog Marjan van Loon hoezeer zware besparingen en duurzame energie topprioriteit van het Europa’s grootste olie- en gasbedrijf zijn.
Dit jaar gaat de bouw van de grootste waterstoffabriek van Europa van start. En Shell sleepte half december met Eneco een contract binnen voor de bouw van een groot windpark 50 kilometer voor de Noordzeeduinen. Voor Shells Chemicals Park in Moerdijk maakte het bedrijf miljarden vrij om de fabrieken voor basischemicaliën, die in matrassen tot zonnepanelen worden verwerkt, in tien jaar geen CO2 meer uit te laten stoten.
BEKIJK OOK:
Benzine zo’n 10 procent goedkoper dan begin van dit jaar
In stilte heeft Shell Energy zich op de markt van energiecontracten voor huishoudens met eigen groene stroom en gas (’gecompenseerd voor CO2’) genesteld tussen zestig andere aanbieders. „En we zijn nu de grootste in elektrisch laden”, claimt Van Loon.
Gaat de consument wel mee in die groene revolutie?
„Nou, er blijven nog genoeg tankstations binnen bereik voor klanten zonder elektrische auto. We willen klanten wel verleiden om over te stappen op elektrisch en dan moeten we die marktvraag voor blijven met voldoende laadpunten.”
Waarom zou die overstap op batterijen slagen?
„Wat enorm helpt is dat Europese wetgeving bepaalt dat we straks allemaal CO2-neutrale auto’s moeten kopen. Ik denk dan zelf aan elektrisch of waterstof-elektrisch. Producenten moeten schone auto’s bouwen. Iedereen kan zich op dat besluit instellen. Er komen meer laadpunten in de straten, bij nieuwbouw is dat al de realiteit. Wij stimuleren elektrisch rijden door groene stroomcontracten voor huishoudens aan te bieden, met korting op laden.”
BEKIJK OOK:
Dit moet je weten over het prijsplafond voor energie om niet alsnog duurder uit te zijn
Niet iedereen kan een Tesla betalen.
„Nee. Er komen wel steeds meer goedkopere modellen, meer mensen kiezen er zelf voor nu elektrisch te gaan rijden of denken er aan. We testen hoeveel behoefte er is, dan bouwen we uit.”
Wat zijn nog obstakels naar elektrisch rijden?
„Dat ligt minder bij de personenauto’s, dat is voor mensen even een omschakeling, maar de uitdaging zit in zwaar transport. En bij de huizen van mensen. Het efficiëntst werkt het als je het met je hele straat stroom kan delen. Daar zitten we nog maar net aan het begin.”
Marjan van Loon: ’Als ik die inkomsten uit fossiel niet krijg, kan ik deze snelheid van onze vernieuwingen niet aanhouden.’ SERGE LIGTENBERG
Als woonblok samen aan de batterij?
„Ja, dat kan. Ze zijn er. Alleen zijn de kosten nog te hoog voor veel particulieren. Dat ligt meer aan de hoge transporttarieven van de netwerkbedrijven. Wij werken daarnaast al met grotere complexen samen, de RAI, het Feyenoord-stadion, waar het de bedoeling is dat de buren kunnen meedelen. Dat ga je steeds meer zien. We zijn nog steeds een fossiel bedrijf, maar tegelijkertijd ook de grootste investeerder in duurzaamheid in Nederland.”
BEKIJK OOK:
Gas blijft duur: dit zijn alternatieve manieren om je huis warm te houden
De grootste? Gas telt u als ’duurzaam’ mee.
„Nee hoor, ook zonder gas mee te rekenen. Wereldwijd, zonder het gas meegeteld, gaat op dit moment 30% van onze investeringen naar de energietransitie. Voor wind- en zonneparken, elektrische laadpalen, elektrificatie van fabrieken, het afvangen en opslaan van CO2. En het gaat hard. Over drie jaar zal dit al 50% zijn. In Nederland komt het grootste deel van onze verdiensten nog uit fossiel. Maar we geven bijna alle inkomsten, 85%, uit aan energietransitieprojecten: windmolenparken op zee, een biobrandstoffenfabriek op Pernis, acht nieuwe fornuisovens op Moerdijk, elektrische laadpalen, zonneparken. De overige 15% is voor het laten draaien van fabrieken om benzine en kerosine aan gebruikers te leveren.”
Toch doet u te weinig, volgens steeds meer aandeelhouders.
„Die zorgen deel ik deels. We gaan als Nederland te langzaam. Zo gaan we de klimaatdoelen niet halen. Waarin ik van mening verschil is dat bedrijven deze zaken niet in hun eentje kunnen bereiken. Je hebt een overheid nodig die zegt dat je geen andere dan een elektrische auto meer kunt kopen. Dan gaan producenten daarin investeren. Een elektrisch- of waterstofnetwerk aanleggen kunnen wij niet in ons eentje.”
BEKIJK OOK:
Toparchitect Adriaan Geuze: ’Grote projecten Nederland verzanden in procedures’
Waarom stopt Shell niet met fossiel?
„Nou, dat lost het milieuprobleem niet op. Als wij stoppen gaan automobilisten naar een ander tankstation. …”
U bent een bedrijf, u hoeft het klimaatprobleem niet op te lossen.
„In Nederland verdienen we ons geld nog met fossiel, vorig jaar in Nederland ongeveer een miljard euro opbrengst. Daar stonden investeringen van twee miljard in de energietransitie tegenover. Ik verdien met duurzame producten nog te weinig. Ik heb tien jaar nodig om de winkel te verbouwen. Als ik die inkomsten uit fossiel niet krijg, kan ik deze snelheid van onze vernieuwingen niet aanhouden.
Opslagtanks met dieselolie op het energie- en chemiepark van Shell in Pernis. ANP / HH
Shell boekte toch recordwinsten?
„Dat geld heb ik niet op de rekening staan. Dat gaat als dividend naar de pensioenen, naar de aandeelhouders. Naar investeringen in schonere energieproducten en ja, ook in fossiel. Als ik fossiel afstoot, kan ik niet meer zoveel investeren in schone energie en kan ik geen dividend meer uitkeren.”
BEKIJK OOK:
Verwarming ’s nachts aan laten of iedere ochtend opnieuw stoken? Zo bespaar je het meest