Manipulatie markt wordt zelden bekend
De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op de handel op de Amsterdamse beurs. FOTO ANP
DE AUTORITEIT FINANCIËLE MARKTEN HOUDT TOEZICHT OP DE HANDEL OP DE AMSTERDAMSE BEURS. FOTO
ANP
Koersmanipulatie en handel met voorkennis zijn de schrik van iedere belegger. De kans om de schade op de daders te verhalen is nagenoeg nul.
PEET VOGELS
,,We krijgen elke dag meer dan een handvol meldingen van verdachte transacties'', zegt Gerben Everts, het bestuurslid dat belast is met de financiële markten bij toezichthouder AFM. De Autoriteit Financiële Markten houdt toezicht op de handel op de Amsterdamse beurs. Met de komst van buitenlandse handelsplatforms naar Nederland vertienvoudigde het aantal transacties waarop de AFM toezicht moet houden.
Met enkele tientallen meldingen per week durft Everts wel te spreken van 'een redelijk schone markt'. ,,Maar we moeten niet naïef zijn. Overal komt marktmanipulatie voor, dus ook in Nederland''. Alle verdachte transacties die het systeem meldt, worden beoordeeld. ,,Vaak is er een goede verklaring voor afwijkende transacties. Dan is er bijvoorbeeld een persbericht geweest met informatie waarop gehandeld wordt'', zegt Steef Akerboom van de AFM.
Daarnaast onderzoekt de AFM meldingen van particulieren. Zoals recent bij de handel in aandelen Galapagos. Daarbij vreesden beleggers het slachtoffer te zijn geworden van koersmanipulatie. In ieder geval één belegger diende een klacht in bij de AFM.
Openbare melding
Met de meeste transacties blijkt uiteindelijk dus niks mis. Als er wel sprake is van marktmanipulatie of handel met voorwetenschap, kan de AFM boetes opleggen of de zaak overdragen aan het Openbaar Ministerie voor vervolging. Uit de gegevens op de website van de AFM blijkt dat er maar een paar boetes zijn opgelegd de afgelopen jaren.
Maar onduidelijk is wat dat kleine aantal veroordelingen werkelijk zegt. De AFM doet nooit mededelingen over welke bedrijven of personen onderzocht worden. Alleen bij een boete of een officiële waarschuwing doet de AFM een openbare melding. In andere gevallen weet een klager dus niet of er sprake is geweest van marktmanipulatie en wie daarvoor verantwoordelijk was.
,,Het is heel onbevredigend dat je als belegger niet weet of de AFM onderzoek doet'', erkent Joost Tonino, voormalig fraudeofficier van justitie en tegenwoordig werkzaam als advocaat. ,,De AFM heeft vergaande opsporingsbevoegdheden, maar is ook gebonden aan een heel strenge geheimhoudingsplicht.''
'Doe aangifte'
Bij de Vereniging voor Effectenbezitters (VEB), de belangenbehartiger van beleggers, is het probleem bekend. ,,De AFM houdt toezicht op het goed functioneren van de markt. Dat is iets anders dan bewijsmateriaal leveren aan beleggers'', zegt adjunct-directeur Paul Coenen. ,,Ze doen in principe geen strafrechtelijk onderzoek.''
Het kan dus zijn dat de toezichthouder een overtreding constateert, maar die niet ernstig genoeg vindt voor een boete. Dan weet een gedupeerde belegger niet dat hij mogelijk benadeeld is en schade kan claimen.
Tonino plaatst hier wel een kanttekening bij. ,,De AFM moet wel aan het belang van de beleggers denken. Als er echt iets aan de hand is, zal de AFM wel handhaven. Maar zoiets kan jaren duren.''
De advocaat heeft nog wel een tip voor beleggers die vermoeden gedupeerd te zijn. ,,Doe aangifte bij de politie. Die zal een onderzoek waarschijnlijk uitbesteden aan de AFM. Dan krijg je wel meer informatie over het onderzoek.''