‘Trollenleger stuurde 65.000 tweets met nepnieuws over MH17-ramp’
De eerste twee dagen na het neerhalen van vlucht MH17 van Malaysia Airlines in juli 2014 zijn minstens 65.000 tweets verstuurd waarin Oekraïne de schuld krijgt. Sommige van de verhalen waarnaar de berichten verwezen, zijn zo hardnekkig dat ze nog steeds opduiken. Ook al is bewezen dat het om nepnieuws gaat.
Buitenlandredactie 13-05-19, 08:10 Laatste update: 08:29
Aanvankelijk werd gemeld dat het om 1400 Russische Twitter-berichten zou gaan. Ze zijn verstuurd door medewerkers van een zogenoemde trollenfabriek in Sint-Petersburg, meldt De Groene Amsterdammer op basis van een eigen analyse. Trollen zijn verspreiders van nepnieuws op internet.
De tweets zijn volgens het weekblad grotendeels Russisch en bieden inzicht in een even centraal gecoördineerd als kortstondig informatie-offensief. Vanuit een kantoorpand in een buitenwijk van Sint-Petersburg mengen honderden medewerkers zich dag in, dag uit in online discussies.
Het is hun taak om gesprekken op de spits te drijven en tweespalt te zaaien. Tijdens de grootschalige desinformatiecampagne rond MH17 moesten Russische trollen de wereld ervan overtuigen dat Oekraïne het toestel neerschoot als provocatie, waarbij alle 298 inzittenden om het leven kwamen.
Hardnekkig verhaal
Een van de hardnekkigste verhalen waarnaar de trollen in hun tweets verwezen is het relaas van de Spaanse verkeersleider ‘Carlos’, dat werd geschreven door blogster Katya Timofeeva. De Spanjaard twitterde vlak na het neerstorten van de MH17 twee straaljagers te hebben waargenomen naast het toestel.
Het verhaal werd gretig overgenomen door Russische media. Wereldwijd verwezen blogs en twitteraars ernaar. Een jaar later zou Vladimir Poetin er zelfs naar hebben verwezen in een interview met filmmaker Oliver Stone, Oekraïne aanwijzend als veroorzaker van de vliegramp. Het blog van Timofeeva bestaat nog, maar is niet actief.
Vervolgd voor fraude
Zodra het verhaal online was verschenen, werd het in een zestal minuten zo'n honderd keer geretweet. Zestig daarvan gebeurden in dezelfde minuut, volgens De Groene Amsterdammer. De schijn van een gecoördineerde actie is groot en ook van Timofeeva wordt gedacht dat het een trol is.
Luchtleider Carlos, die claimde al vijf jaar voor de luchtverkeersleiding in Kiev te werken, bleek in werkelijkheid in Roemenië te wonen en wordt aldaar en door Spanje vervolgd voor fraude, zo blijkt uit onderzoek van Radio Free Europe. Toch duikt zijn ‘verzinsel’ onder complotdenkers nog steeds op.